مطالعه عارضه زردی برگ درختان پسته در کشت خوان اردکان و ارایه راهکار مناسب

در دهه اخیر در برخی از مناطق پسته کاری شهرستان اردکان عارضه زردی درختان باعث ضعیف شدن و از بین رفتن درختان در طی مدت چند سال می شود. به منظور بررسی عارضه زردی درختان پسته در شهرستان اردکان تحقیق حاضر از سال ‮‭1387‬ تا ‮‭1391‬ به مدت 4 سال انجام شد. در این پروژه از دیدگاه های مختلف (تغذیه، آبیاری، آفات و بیماری های گیاهی و مسایل به زراعی) مشکل زردی و خشک شدن درختان مورد بررسی قرار گرفت و همچنین پراکندگی این عارضه در منطقه مشخص گردید. نتایج نشان داد در مناطق پسته کاری شهرهای احمدآباد و اردکان زردی درختان پسته شیوع بیشتری داشت. بررسی انتقال عارضه زردی با پیوند نشان داد که این عارضه با پیوندک منتقل نمی گردد. مطالعات بافت شناسی نشانگر وجود رسوبات طلایی رنگ درون سیستم آوندی برگ ها و بافت مزوفیل اطراف رگبرگ های پهنک در درختان آلوده در مقایسه با درختان سالم بود، که باعث بسته شدن مجاری ترشحی در برگ های آلوده شده بود. اعمال تیمارهای مختلف کودی جهت بهبود وضعیت عناصر اگرچه منجر به افزایش غلظت عناصر در درختان دارای عارضه زردی گردید، به جز در مواردی با اثر کم، باعث بهبود کامل و همه گیر وضعیت زردی درختان نشد. نقش انواع آفات و عوامل بیماری زای بررسی شده در این تحقیق، در ایجاد عارضه زردی منتفی می باشد. نتایج تجزیه آب آبیاری نشان داد کیفیت آب آبیاری مناطق بررسی شده در محدوده قابل تحمل برای درختان پسته بوده و هیچ گونه موردی که ایجاد مسمومیت در گیاه نماید، مشاهده نشد. نتایج در ارتباط با رطوبت حجمی خاک در مناطق دارای زردی نشان داد رطوبت حجمی خاک در تیرماه پس از گذشت حدود یک هفته از آبیاری به حد ظرفیت زراعی (حد رطوبت مناسب جهت جذب آب توسط گیاه) می رسد، بدیهی است این مدت در اوایل فصل بهار به دلیل میزان تبخیرآب کمتر نسبت به تیرماه، بیشتر هم خواهد بود. با توجه به اینکه در حالت خاک اشباع و قبل از رسیدن به حد ظرفیت زراعی، جذب آب توسط درختان صورت نمی گیرد، لذا ریشه درختان در این مدت در شرایط ماندابی بوده و تحت تنش غرقاب قرار می گیرد. با توجه به مدیریت نامناسب آبیاری و انجام آبیاری های سنگین، به نظر می رسد خاک باغ های دچار عارضه زردی متراکم شده و نفوذپذیری کمی دارند. بنابراین نفوذپذیری کم خاک، مشکلات جذب آب توسط ریشه درختان، ایجاد شرایط ماندابی و خفگی و از بین رفتن ریشه ها، شستشوی مواد غذایی و ایجاد علایم کمبود عناصر غذایی را سبب گردیده است. در مجموع جهت رفع مشکلات زردی درختان شهرستان اردکان، در ابتدا اصلاح مدیریت آبیاری از جمله اصلاح روش آبیاری (آبیاری کرت های با ابعاد مناسب به صورت جداگانه)، کاهش میزان آب مصرفی، اصلاح دور آبیاری بر اساس بافت خاک هر منطقه و اصلاح ساختمان خاک در جهت بهبود وضعیت تهویه آن توصیه می گردد. پس از این مرحله، اصلاح سایر جنبه های مدیریتی مانند مدیریت تغذیه و بیماری ها که تحت تاثیر مدیریت آبیاری قرار دارند، باید مورد توجه قرار گیرد. واژه های کلیدی: پسته، اردکان، زردی