بررسی برخی از شاخص های فیزیولوژیک تاسماهیان صید شده در گشت ارزیابی ذخایر ماهیان خاویاری حوزه جنوبی دریای خزر (آب های ایران)

در این تحقیق، ارزیابی برخی از فاکتورهای خونی با هدف بررسی وضعیت طبیعی آن و جنسیت تاسماهیان وحشی صید شده با ترال در گشت دریا طی سال های ‮‭1388‬ الی ‮‭1391‬ به انجام رسید. بدین منظور، از ‮‭84‬ عدد تاسماهی ایرانی با متوسط وزن ‮‭1041/1‬ گرم، ‮‭14‬ عدد ازون برون با متوسط وزن ‮‭455/2‬ گرم و 4 عدد تاسماهی روسی با متوسط وزن ‮‭614/5‬ گرم پس از زیست سنجی، خون گیری بعمل آمده و سرم خون جدا گردید. سپس شاخص های خونی بر اساس روش های استاندارد خون شناسی اندازه گیری شد. نمونه های گناد ماهیان در محلول بوین تثبیت و بر اساس روش های روتین آزمایشگاهی مورد مطالعه بافت شناسی قرار گرفت. نتایج بافت شناسی گناد تاسماهی ایرانی نشان داد که ‮‭70/2‬ درصد از آنها ماده و ‮‭29/8‬ درصد نر بودند. از لحاظ مراحل رسیدگی جنسی، ‮‭81‬ درصد ماهیان در مرحله ‮‭5/15 , I ‬درصد در مرحله ‮‭4/2 , II‬درصد در مرحله ‭III ‬و ‮‭1/1‬درصد در مرحله ‭IV ‬قرار داشتند. نتایج بافت شناسی گناد ازون برون نشان داده که ‮‭57/1‬ درصد از آنها ماده و ‮‭42/9‬ درصد نر بودند. از لحاظ مراحل رسیدگی جنسی این ماهیان ‮‭71/4‬ درصد در مرحله Iو ‮‭28/6‬ درصد در مرحله ‭II ‬قرار داشتند. از 4 عدد تاسماهی روسی صید شده که همگی ماده بودند، 2 عدد در مرحله‭I ‬و 2 نیز عدد در مرحله ‭II ‬قرار داشتند. نتایج شمارش افتراقی یاخته های سفید خون نشان داد که میانگین درصد یاخته های لنفوسیت، مونوسیت، نوتروفیل و ایوزینوفیل تاسماهی ایرانی بترتیب 5/،‮‭6 79‬/،‮‭8/2 2‬ و 7/،9 ازون برون بترتیب 8/،‮‭1 80‬/،‮‭7/8 3‬ و ‮‭8/3‬ و تاسماهی روسی بترتیب 6/،‮‭2 72‬/،‮‭9/8 3‬ و ‮‭14/4‬ درصد بود. یافته ها نشان داد که اختلاف معناداری در تعداد یاخته های سفید تاسماهیان مورد مطالعه وجود نداشت و یاخته های لنفوسیت بیشترین فراوانی و مونوسیت کمترین فراوانی را در هر سه گونه از ماهیان خاویاری دارا بودند. بر اساس نتایج حاصل از اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی و یونی سرم خون تاسماهی ایرانی، ازون برون و تاسماهی روسی بترتیب سطوح کلسترول (‮‭12‬/،‮‭69/88 127‬ و ‮‭69/4‬ میلی گرم در دسی لیتر)، پروتیین کل (5/،‮‭1/87 2‬ و ‮‭2/78‬ گرم در دسی لیتر)، آلبومین (‮‭04‬/،‮‭1/1 1‬ و ‮‭0/93‬ گرم در دسی لیتر)، منیزیوم (7/،‮‭11/08 5‬ و ‮‭2/86‬ میلی گرم در دسی لیتر)، کلسیم (،‮‭15/3 14‬ و ‮‭10/8‬ میلی گرم در دسی لیتر)، فسفر (‮‭45‬/،‮‭17/6 17‬ و ‮‭18/5‬ میلی گرم در دسی لیتر)، سدیم (‮‭58‬/،‮‭136/95 139‬ و ‮‭139/6‬ میلی اکی والان در لیتر)، پتاسیم (‮‭5/3‬ ، ‮‭6/03‬ و ‮‭4/18‬ میلی اکی والان در لیتر)، آسپارتات آمینو ترانسفراز (‮‭42 7/18‬،‭) (AST ‬و ‮‭15/2‬ میکرولیتردر لیتر)، آلانین آمینو ترانسفراز ‮‭1 03/1‬،/‮‭45‬‭) ((ALT ‬و ‮‭0/75‬ میکرولیتردر لیتر)، ایمنوگلوبین‮‭32 4/22‬،/5‭) (M (IgM ‬و ‮‭32‬ میلی گرم در دسی لیتر) و اسمولاریته خون (6/،‮‭340/3 346‬ و ‮‭340/6‬ میلی اسمول در لیتر) بود. بطور کلی نتایج نشان داد که تاسماهیان مورد مطالعه از نظر سنی (‮‭1 2‬ سال)، جنسیتی و فاکتورهای خونی جوان بوده و عدم تعادل جنسیتی در بین آنها مشاهده گردید. کلمات کلیدی: دریای خزر، گشت دریایی، تاسماهیان، پارامترهای سرم خون، جنسیت گناد