تعیین اهداف و برنامه اصلاحی برای گوسفند ماکویی

این تحقیق به منظور برآورد مولفهصهای واریانس-کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی، ارزیابی روند ژنتیکی ایجاد شده در صفات تولیدی و تولیدمثلی و تعیین برنامه مناسب اصلاح نژاد برای گوسفندان نژاد ماکویی انجام شده است. برآورد مولفه های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و تولیدمثل تحت مدل حیوانی به روش حداکثر درستنمایی محدود شده انجام گرفت. به منظور تعیین اهداف اصلاحی و ضرایب اقتصادی، تعداد 6 گله با ظرفیت ‮‭1031‬ راس میش مولد از گلهصهای اصلاحی و مردمی پرورش یافته تحت سیستم پرورش غیر متمرکز در استان آذربایجان غربی استفاده شد و چهار شاخص انتخاب که ترکیبات مختلفی از صفات وزن پشم، مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش و وزن میش در هنگام جفت گیری بودند مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری به روش تصادفی و به صورت چند صفتی، گلهصهای ‮‭100‬ تا ‮‭300‬ راسی ایجاد شد و با تغییر نسبت قوچ از 2 درصد به ،‮‭6 4‬ و 8 درصد و تغییر در اجزا شاخص انتخاب، میزان تغییر در همخونی و ژنوتیپ کل طی‮‭10‬ سال انتخاب بر اساس شاخص انتخاب مربوطه به دست آمد. مقدار وراثتصپذیری صفات رشد در دامنه ‮‭0/001‬ (متوسط افزایش وزن بدن بعد از شیرگیری) تا ‮‭0/60‬ (متوسط افزایش وزن بدن قبل از شیرگیری) و تحت تاثیر اثرات مادری قرار داشتند. وراثت پذیری صفات تولید مثلی نیز پایین و عمدتا کمتر از ‮‭0/10‬ بودند. مطالعه روندهای ژنتیکی نشان داد که بهبود ژنتیکی در صفات مطالعه شده ایجاد نشده و فقط تغییرات نامنظمی در طول سالصهای مختلف مشاهده شد. ضرایب اقتصادی نسبی بر اساس گرایش حداکثر سود برای صفت وزن فروش بره حداکثر (‮‭22/11‬) و برای صفت وزن میش در هنگام جفت گیری حداقل (‮‭9/73‬-) بود. با افزایش اندازه گله، میزان هم خونی کاهش و پیشرفت ژنتیکی و اقتصادی افزایش یافت. با افزایش تعداد قوچ، میانگین هم خونی کاهش یافت اما پیشرفت ژنتیکی و پیشرفت اقتصادی کاهش پیدا کردند. با توجه به نتایج، شاخص انتخابشامل صفات وزن پشم و مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش، به عنوان شاخص انتخاب برتر برای نژاد ماکویی معرفی گردید. کلید واژهصها : گوسفند، پارامترهای ژنتیکی،ضرایب اقتصادی،اهداف اصلاحی