بررسی اکولوژی ماهی گل خورک در مناطق ساحلی هرمزگان

مهمترین زیستگاه گل خورک ها، پهنه های گلی نواحی کشندی جنگلهای حرا در نواحی گرمسیری می باشد. این آبزیان از رده ماهیان استخوانی، راسته سوف ماهی شکلان، خانواده گاوماهیان و زیرخانواده اکسودرسینه بوده و در مناطق کشندی استان هرمزگان (بندرتیاب و بندرخمیر) 3 گونه به اسامی گل خورک معمولی (Periophthalmus waltoni)، گل خورک یال دار (Boleophthalmus dussumieri) و گل خورک ماری (Scartelaos tenuis) از پراکنش نسبتا گسترده ای برخوردار می باشند. این ماهیان را می توان جزو آبزیان یوری هالین و یوری ترم بشمار آورد، زیرا قادرند تغییرات وسیع شوری آب و درجه حرارت محیط در مناطق ساحلی را تحمل نمایند. نتایج نشان می دهد که مقادیر نیترات از نظر لایه های کشندی و فصول مورد مطالعه دارای اختلاف آماری می باشد (P<0.05). حداکثر غلظت نیتریت در ناحیه خمیر 53/2 و در تیاب 92/5میکروگرم در لیتر محاسبه و ثبت شده است. ماتریس همبستگی سالیانه نشان داد بین غلظت فسفات با نیتریت و سیلیکات یک ارتباط مثبت وجود دارد (P<0.05). .تراکم اندک دیاتومه ها و شعاعیان باعث افزایش سیلیکات در ناحیه مورد بررسی شده است و احتمالا علت آن را می توان به شکوفایی گونه ککلودینیوم نسبت داد. گروه دیاتومه ها، دینوفیسه ها و سیانوفیسه ها و همچنین لارو سخت پوستان و خارپوستان با تنوع و تراکم متفاوتی مشاهده گردید. بافت بستر مناطق بررسی شده در سه کلاس رسوبی (گلی، شنی و گلی - شنی) قرار داشت.گروه غالب فون بنتیک نواحی تیاب و خمیر را پرتاران تشکیل می دادند. تراکم بالای خانواده Capitellidae در منطقه بین کشندی احتمالا بیانگر نوعی استرس محیطی ناشی از تردد و فعالیت شناورهای صیادی و باربری می باشد.از نظر اندازه طولی بین ماهیان گل خورک در دو منطقه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (P<0.05). ، همچنین میانگین طولی گل خورک معمولی، یال دار و ماری به ترتیب 9/85، 14/7 و 11/49 سانتیمتر محاسبه و ثبت شده است. شاخص گنادی محاسبه شده نشان داد فصل تخمریزی هر سه گونه گل خورک در هر دو ناحیه عمدتا از اواخر زمستان تا اواخر بهار می باشد. نسبت جنسی ماده به نر در گل خورک معمولی 0/45 :1 گل خورک یال دار 0/41 :1 و برای گل خورک ماری 0/74 :1 بدست آمد. هم آوری مطلق گل خورک معمولی 2202 ± 3558، گل خورک یال دار 1030 ±3952 و گل خورک ماری 1939±6742 عدد تخمک تعیین گردید.رژیم غذایی گل خورک معمولی P. waltoni عمدتا از خرچنگ ویولون زن، گونه S. tenuis از سخت پوستان، شکم پایان و گونه B. dussumieri از رژیم غذایی گیاه خواری تبعیت می کنند.واژه های کلیدی: گل خورک، بوم شناسی، خلیج فارس، هرمزگان