بررسی تنوع ژنتیکی و اثر تنش شوری بر تعدادی از خصوصیات فیزیولوژیک در لاین های جهش یافته گندم نان

هدف از این آزمایش بررسی تنوع ژنتیکی لاین های موتانت گندم (T-65-7-1 و T-67-60) و والد (طبسی) با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD و همچنین مقایسه برخی شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بین لاین های موتانت و والد در پاسخ به تنش شوری در مرحله گیاهچه ای بود. در این تحقیق دو لاین موتانت گندم (T-67-60 و T-65-7-1) به همراه رقم والد آن ها (رقم طبسی)، در محیط هیدروپونیک یوشیدا در شرایط روشنایی (16 ساعت روشنایی) و دمای30 درجه سانتی گراد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار کشت شدند. پس از اعمال تنش شوری در شرایط هدایت الکتریکی 6=EC دسی زیمنس برمتر، وزن تر و وزن خشک گیاهچه ها به عنوان صفات مورفولوژیک اندازه گیری شدند. همچنین نمونه های برگی جهت استخراج DNA و ارزیابی پارامترهای بیوشیمیایی (میزان پرولین، پروتئین و کلروفیل) برداشت گردیدند. تنوع ناشی از جهش القایی حاصل از پرتو گاما در گندم به کمک آغازگر مولکولی RAPD آشکار و تایید شد. الگوی حاصل از نشانگر RAPD نشان دهنده تشابه بیشتر لاین موتانت T-67-60 با رقم والد طبسی بود. مقایسه میانگین ها داده های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی حاکی از آن بود که لاین های موتانت نسبت به والد از تحمل نسبی بالاتری در شرایط تنش شوری برخوردار بودند. در مجموع، برتری معنی دار صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به شوری در لاین های موتانت (T-67-60 و T-65-7-1) در مقایسه با رقم والد (طبسی) علاوه بر اهمیت کاربردی، مبین اثر گذاری جهش و موفقیت روند انتخاب طی نسل های تفکیک بود.

کلیدواژه ها:

تنش شوری ، فیزیولوژی ، گندم موتانت ، مورفولوژی ، نشانگر RAPD