بررسی وضعیت فرسایش و رسوب دریاچه زریوار با رسوب سنجی مخازن بندهای رسوبگیر و مدل FSM

یکی ازمعضلات مهم که باعث هدر رفت خاک، کاهش حاصخیزی و کیفیت آب و خاک میگردد، فرسایش و تولید رسوب می باشد. در این رابطه مدل های تجربی می توانند کمبود ایستگاه های رسوب سنجی را جبران نمایند. یکی از مدل های تجربی رایج در ایران برای برآورد فرسایش و تولید رسوب، مدل FSM می باشد. از آنجا که این مدل در خارج از ایران ابداع شده، لازم است که کارایی ان در ایران مورد می باشد. برای اجرای این تحقیق، نرخ رسبودهی ده زیر حوضه کوچک با استفاده از مدل FSM برآورد شد. سپس مقادیر براوردی بااستفاده از مدل با مقادیر اندازه گیری شده به روش رسوب سنجی مخازن با استفاده از خطای نسبی مقایسه شد. نتایج نشان داد که متوسط رسوب مشاهداتی برابر 0/78 متر مکعب در هکتار در سال، حداقل رسوب مشاهده ای 0/2 و حداکثر رسوب مشاهده ای 3/24 متر مکعب در هکتار در سال بدست آمدل. مقدار رسوب براورد شده با استفاده از مدل FSM، حداقل 20/9 متر مکعب در هکتار در سال و حداکثر 365 متر مکعب در هکتاردر سال است. نتایج محاسبه خطای نسبی و ضریب کارایی مدل FSM نشان داد که مقدار این دو شاخص به ترتیب برابر 51/69 و -18258 می باشد که نشان می دهد کاربرد این مدل برای براورد رسوب در حوزه آبخیز محل تحقیق نامناسب است.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، رسوب ، زریبار ، سد رسوبگیر ، مدل FSM