واکاوی گرایش به فرقه ها از دیدگاه نظریه پردازان جامعه شناسی و روانشناسی

فرقه ها به عنوان یکی از اشکال زندگی اجتماعی انسان، ساختارهای پیچیده اجتماعی اعتقادی هستند که افراد به آن گرایش پیدا می کنند و گرایش به فرقه ها یکی از موضوعات مورد بررسی در حوزه های جامعه شناسی و روانشناسی است. با عنایت به اینکه افراد عضو فرقه ها می شوند هدف اصلی این تحقیق بررسی و شناخت عوامل گرایش افراد به فرقه هاست. در این تحقیق پس از بیان مسئله، اهمیت و اهداف، به شرح ادبیات تحقیق و نظریه هایی در خصوص موضوع تحقیق پرداخته شد و در بخش چارچوب نظری از نظریهپردازانی چون ماکس وبر، ارنست ترولش، یینگر، ویلسون، فاریس، هیل، گئورگ زیمل، زاکرمن، فروید، فستینگر، زیمباردو، دیدگاه روان شناسی اجتماعی، مارگارت تالر سینگر استفاده گردیده است . تحقیق حاضر با روش اسنادی انجام شده است و با مراجعه به کتب، فصلنامه ها، مقالات در مورد فرقه و فرقه گرایی، علل جذب افراد در فرقه ها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت . نتایج پژوهش بیانگر آن است که شکل گیری فرقه نیاز به رهبر و اعضاء دارد و عموما طبقات پایین و محروم جامعه که دارایمشکلات اقتصادی و خانوادگی هستند و افرادی که نسبت به جامعه و نظم موجود اعتراض دارند عضو فرقه ها می شوند، رهبر فرقه در ابتدا افراد را شستشوی مغزی داده و نگرش آنها را تغییر می دهد و برای ماندگاری افراد در فرقه از روشهایی از جمله دوری از گناه و رسیدن به رستگاری، ریاضت جویی، خودشکوفایی و پرورش روان، پاسخ به نیازهای روحی و روانی اعضاء، وعده ایجاد بهشتی موعود و گریز از یکنواختگی، استفاده از نماد، زبان، لباس خاص، موسیقی، استفاده از نام های جدید برای اعضاء استفاده می کند تا بااین روش زمینه احساس تعلق بیشتر به فرقه را فراهم کند. پس از عضویت افراد در فرقه، رهبر از طریق تحقیر کردن، نفوذ در شخصیت، استفاده از نقطه ضعف ها و اشتباهات، کنترل حس اعتماد به نفس و ... اعضاء را کنترل و به اهدافش دست می یابد

کلیدواژه ها:

فرقه ، فرقه گرایی ، رهبری ، دین ، جامعه