تاثیر کادمیم و سرب بر صفات مورفوفیزیولوژیک و شاخص های فتوسنتزی گیاه ریحان ( Ocimum basilicum L.‎ )

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کادمیم و سرب بر صفات ریخت شناسی، فیزیولوژی و فتوسنتزی ریحان انجام شد. خاک مورد استفاده قبل از کشت، به مدت 2 ماه با استفاده از محلول های سرب (صفر، 100، 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و کادمیم (صفر، 5، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. نتایج نشان داد در تیمارهای کادمیم و سرب صفات مربوط به کیفیت و بازار پسندی ریحان شامل تعداد شاخه های فرعی، زمان به گل رفتن گیاه و قطر ساقه نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با افزایش غلظت کادمیم از صفر تا 20 میلی گرم بر کیلوگرم خاک، میزان کادمیم برگ ریحان از 71/0 به 06/3 میلی گرم بر گرم وزن خشک و با افزایش غلظت سرب از صفر تا 400 میلی گرم بر کیلوگرم خاک، میزان سرب برگ از 93/0 به 95/4 میلی گرم بر گرم وزن خشک افزایش یافت. تیمارهای کادمیم و سرب منجر به کاهش معنی دار شاخص کلروفیل (95/22 به 98/13)، مقدار کلروفیل a (755/0 به 333/0 میلی گرم بر گرم وزن تر)، مقدار کلروفیل b (330/0 به 125/0میلی گرم بر گرم وزن تر) و میزان کاروتنوییدها (228/0 به 095/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) شد. همچنین میزان عملکرد و کارایی فتوسیستم II (834/0 به 422/0) نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با توجه به اینکه افزایش کادمیم و سرب برای سلامت انسان مضر و خطرات جدی به همراه دارد، لازم است از کشت سبزیجات در مناطق آلوده به فلزات سنگین مانند کادمیوم و سرب جلوگیری شود.  

کلیدواژه ها:

تنش ، خاک آلوده ، سرب ، کادمیم ، کارتنوییدها ، کلروفیل ، فتوسیستم II