برای مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده چه باید کرد؟

پس از انتشار قانون جدید صدور چک، افراد ملزم شد ه اند تا چک های صیادی را در سامانه صیاد به ثبت برسانند. بااین حال، برخی افراد بنا به هر دلیلی این کار را انجام نمی دهند. حال سوالی که مطرح می شود این است که آیا چک صیادی ثبت نشده در سامانه را می توان مطالبه کرد؟ نحوه مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده در سامانه چگونه است؟ 

آیا چک صیادی ثبت نشده در سامانه قابل مطالبه است؟

بر اساس ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک (اصلاحی ۱۴۰۰)، در صورتی که مالکیت چک صادر شده پس از این تاریخ در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول قانون صدور چک نیست و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند. به علاوه، پشت نویسی چک در وجه حامل در این موارد ممنوع است و ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشت نویسی چک خواهد بود.

به این ترتیب، اگر چک در سامانه صیاد به ثبت نرسد، بی اعتبار خواهد بود و دارنده چک نمی تواند مبلغی که در این چک مشخص شده را از بانک صادرکننده چک دریافت کند. همچنین، از مفاد ماده ۲۱ مکرر می توان این طور نتیجه گرفت که شکایت کیفری مندرج در قانون صدور چک برای چک بر گشتی یا چک بل محل در مورد چک ثبت نشده در سامانه صیاد قابل انجام نخواهد بود. در نتیجه، از نظر قانونی، این چک ویژگی های یک سند تجاری را ندارد و فقط می توان وجه آن را به عنوان یک سند حقوقی عادی مطالبه کرد.

در واقع، این چک از نظر قانونی یک سند عادی مدنی محسوب می شود که بر اساس آن، صادرکننده چک تعهد به پرداخت مبلغ مشخصی را داده است. بنابراین، برای مطالبه وجه آن نمی توان از طریق شکایت کیفری یا با مراجعه به ثبت اقدام کرد. به منظور مطالبه وجه این چک باید دادخواست حقوقی تنظیم شود.

نتیجه عدم ثبت چک صیادی در سامانه

بر اساس مواردی که گفته شد عدم ثبت چک در سامانه صیاددی این عواقب را در پی دارد:

• سند تجاری نبودن چک
• نداشتن ضمانت کیفری در مورد چک
• عدم امکان وصول از طریق اجرای ثبت
• عدم امکان مراجعه به ظهرنویسان

مراحل قانونی مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده

بهتر است پیش از اینکه چک صیادی را از کسی قبول کنید یا بخواهید آن را به دیگری انتقال بدهید، ابتدا مطمئن شوید که این چک در سامانه صیادی ثبت شده است. برای این کار، می توانید از وب سایت بانک مرکزی یا نرم افزارهایی که برای ثبت یا استعلام چک صیادی طراحی شده اند، استفاده کنید.

در صورتی که چک صیادی در سامانه ثبت نشده، باید برای ارائه دادخواست مطالبه وجه و خسارت تاخیر تادیه خود به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کنید. دادخواست تنظیم شده با موضوع مطالبه وجه چک را باید همراه با مدرک اثبات کننده ادعای شما یعنی چک ثبت نشده در سامانه صیاد و مدارک هویتی خود به این دفتر قضایی ارائه دهید تا شکایت شما در سامانه ثنا ثبت شود.

پس از آن در صورتی که مبلغ چک بیش از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، پرونده تشکیل شده به دادگاه حقوقی که بانک صادرکننده چک در محدوده قضایی آن دادگاه است، ارجاع داده می شود. در غیر این صورت، مطابق با ماده ۹ قانون شوراهای حل اختلاف، پرونده به دادگاه صلح در آن محدوده قضایی ارجاع داده خواهد شد.

بعد از ثبت دادخواست و ارجاع پرونده به دادگاه حقوقی یا دادگاه صلح، زمان رسیدگی به این پرونده اعلام می شود تا شما و صادرکننده چک در جلسه دادرسی حضور پیدا کنید. پس از اینکه قاضی دادگاه مدارک شما به عنوان خواهان پرونده را بررسی کرد، در صورت اثبات بدهی شما، حکم به پرداخت مبلغ تعیین شده در چک توسط صادرکننده این سند خواهد داد.

لازم به ذکر است که مطابق با رای وحدت رویه در مورد چک ثبت نشده در تاریخ ۲۶/۸/۱۴۰۱، از جمله عواقب عدم ثبت چک در سامانه صیاد این است که برخلاف چک های ثبت شده در این سامانه، شما نمی توانید مبلغ چک را از ظهرنویس های چک دریافت کنید و این مبلغ تنها قابل مطالبه از صادرکننده چک خواهد بود.