ساماندهی دستگاه های کارتخوان(POS) و خودپرداز دیواری موسوم به(CASHLESS) نیازمند بازنگری و پایش

ساماندهی دستگاه های کارتخوان(POS) و خودپرداز دیواری موسوم به(CASHLESS) نیازمند بازنگری و پایشاکبر براتی(رئیس گروه حسابرسی مالیاتی - دادیار انتظامی مالیاتی و مدرس مالیاتی)

از آنجائیکه ساز و کارهای حوزه اقتصادی بایستی به گونه ای مورد بازبینی قرار گیرند که تمامی مواردی که می توانند با توسعه، تحول و مدرن نمودن ساختار آنها، درآمد ملی را افزایش داده و به اعتلای اقتصاد ایران اسلامی کمک می نمایند، شناسایی و در خصوص آنها تصمیم گیری شود. یقینا پیاده سازی نظام یکپارچه مالیاتی، با هدف افزایش درآمدهای مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی، کاهش هزینه های وصول مالیات، افزایش رضایت مندی مودیان مالیاتی، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ... مولفه ای تاثیر گذار در رشد و اعتلای اقتصاد مقامتی می باشد. از طرفی فرار مالیاتی به عنوان یکی از اثرگذارترین اجزاء فعالیت های زیرزمینی و غیرمولد، منابع را به سمت فعالیت های غیر تولیدی سوق داده و مانعی برای رشد اقتصادی محسوب و با کاهش سرمایه گذاری مولد، موجب افزایش فعالیت های غیرمولد و واسطه گری و دلالی می شود. تلاش بسیاری از افراد برای یافتن راه های فرار از پرداخت مالیات و کاستن بار مالیاتی، در گذشته و حال امری رایج و مرسوم بوده و میل به فرار از پرداخت مالیات همچنان در جامعه وجود دارد و برخی از مودیان با اعمال خلاف قانون بدنبال نپرداختن مالیات هستند.

بهره گیری سازمان امور مالیاتی از ظرفیت ایجاد شده طی سنوات اخیر، از قبیل استفاده از فناوری های مدرن و هوشمند، پایگاه اطلاعاتی جامع، رصد تراکنش های بانکی، ساماندهی دستگاه های کارتخوان بانکی یا درگاه های پرداخت الکترونیک، راه اندازی سامانه گزارشات مردمی(سامانه سوت زنی) و ...، راه را بر مالیات گریزان و سوداگران و سودجویان غیررسمی می بندد و با نظم بخشی و ایجاد شفافیت، سلامت اقتصادی و به تبع آن اعتماد متقابل بین مردم و نظام مالیاتی را افزایش می دهد.

علی ایحال پایش و رصد تغییرات ایجاد شده در حوزه های فوق الاشاره می تواند ضمن اصلاح فرآیندها و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، بازخورد مناسب تری را در پی داشته و بسترهای فسادزا را شناسایی و با متخلفین و عاملین ایجاد بسترهای فسادزا برخورد قانونی بعمل آورد.

بر اساس تحقیقات میدانی و مشاهدات عینی و بررسی های بعمل آمده پیرامون گزارشات واصله از دستگاه های نظارتی و سامانه دریافت گزارشات مردمی(سامانه سوت زنی)، متاسفانه عدم استفاده از دستگاه های کارتخوان(POS) و ارجاع مراجعه کنندگان و یا مشتریان به دستگاه های خودپرداز(ATM)، دریافت وجوه ناشی از فروش کالا و یا ارائه خدمات از طریق کارت به کارت و انتقال از طریق برنامه های نرم افزاری تلفن همراه(انتقال به حساب سایر اشخاص) و دریافت های نقدی، امری رایج بوده و عدم توجه به قوانین و مقررات و دستورالعمل های صادره، علاوه بر احتمال و امکان فرار مالیاتی، سبب بروز مشکلات عدیده ای برای احاد مردم گردیده است.

استفاده اختصاصی از دستگاه خودپرداز دیواری(ATM) موسوم بهCASHLESSعلیرغم وجود دستگاه های کارتخوان(POS) در محل فعالیت کسبی توسط صاحبان مشاغل و کسب و کارها و مراکز درمانی و کلینیک ها و ... امری رایج و رو به افزایش می باشد. این امر امکان انتقال پول به حساب سایر اشخاص را فراهم نموده که نتیجه آن منجر به کاهش استفاده از دستگاه های کارتخوان(POS) و حساب های متصل به سامانه های مالیاتی و نهایتا کمتر نشان دادن درآمد آنان می گردد و این در حالیست که اساسا با وجود چندین دستگاه کارتخوان در محل فعالیت صاحبان مشاغل و مراکز فوق الاشاره، هیچگونه دلیل و توجیه قانع کننده ای برای استفاده اختصاصی از دستگاه های CASHLESSوجود نداشته و استفاده غیر قانونی در راستای فرار مالیاتی برای اشخاص مذکور به اثبات رسیده و محرز می باشد.

نکته قابل تامل در خصوص استفاده اختصاصی از دستگاه های CASHLESS، عدم اتصال آن به پرونده های مالیاتی مودیانی می باشد که از آن استفاده می کنند و اینکه این دستگاه ها بعضا به نام اشخاص دیگر و با موضوع فعالیت متفاوت(فعالیت های با ضریب سودآوری پایین تر نسبت به فعالیت اصلی و یا استفاده از دستگاه های کارتخوان مربوط به فعالیت های معاف) و در سایر استان ها به ثبت رسیده اند. اینکه اینگونه مودیان مالیاتی با علم به این موضوع و در جهت استفاده از این خلاء قانونی و با هدف فرار از پرداخت مالیات واقعی خود و یا با مشاوره دریافتی و اخذ خدمات خلاف قوانین و مقررات مالیاتی از شرکت های واسط و ارائه دهنده این دستگاه ها نسبت به چنین امری اقدام نموده اند، قطعا و یقینا نیازمند بررسی بیشتر مسئولین ذیربط و ورود دستگاه های نظارتی برابر قوانین و مقررات موضوعه بوده و ساماندهی و رصد تراکنش های بانکی حساب های متصل به این دستگاه ها می تواند مانع از تضییع حقوق حقه دولت و گامی در جهت رعایت عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی باشد.

اکبر براتی(رئیس گروه حسابرسی مالیاتی - دادیار انتظامی مالیاتی و مدرس مالیاتی)