سید امیر محمد هاشمی نژاد
دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی/ عضو وابسته انجمن روانشناسی ایران
2 یادداشت منتشر شدهعدالت آموزشی
عدالت آموزشی
مقدمه
عدالت آموزشی به معنای دسترسی همگانی دانش آموزان و دانشجویان به امکاناتی است که موجب پیشرفت تحصیلی و افزایش آگاهی به شکل برابر است و موجبات رسیدن به این هدف مواردی از قبیل موارد فردی و محیطی یا آموزشی است . موارد فردی می تواند شامل رشته فرد ، جنسیت ، مقطع تحصیلی ، محل سکونت ، نژاد و قومیت باشد ؛ عوامل دیگر نیز می تواند شامل نشاط یادگیری ، رفتارهای مدنی ، خودکارآمدی و یا فرسودگی تحصیلی است . عدالت آموزشی یعنی همه ی دانشجویان فارغ از موارد افتراقی بتوانند از امکانات آموزشی استفاده کنند تا به پیشرفت و اهداف خود برسند .
اهمیت عدالت آموزشی
به دلیل اهمیت عمومی آموزش ، عدالت آموزشی جزو موارد اساسی و اهداف مهم و بلند مدت در هر نظام آموزشی است . یکی از آرمان های مطلوب یک جامعه ی عدالت خواه دستیابی به عدالت آموزشی است و عدالت آموزشی یکی از مولفه های توسعه است . به نظر برخی دانشجویان در مطالعات موردی دسترسی به منابع و کتابخانه و همچنین شیوه تدریس و ارزشیابی اساتید جزو موارد با اهمیت در عدالت آموزشی هستند و برتری دادن دانشجویان از موارد ناعدالتی است و موجب این موارد استاد است .
اصول و ساختار عدالت آموزشی
از مهم ترین اصولی که بر مبنای آنها رعایت یا عدم رعایت عدالت نتیجه گیری می شود را می توان به موارد زیر خلاصه کرد :
1_ تناسب بین دستاوردها با تلاش فرد و سهمی که او در انجام یک فعالیت داشته است
2_ مشارکت فرد در تصمیم گیری های مربوط به خود
3_ امکان برقراری تعاملات محترمانه
4_ داشتن امکان اعتراض به شرایط نابرابر و ناعادلانه و تصمیمات غلط
برخی ، عدالت آموزشی را به دو قسمت عدالت افقی و عدالت عمودی تقسیم کرده اند ؛ عدالت افقی در آموزش یعنی تعداد صندلی ، کلاس ، معلم و سایر امکانات آموزشی که هم در شهر و هم در روستا باید نسبت به جمعیت داشته باشد و عدالت عمودی اشاره به رفتار برابر با نابرابرها دارد . در این نوع عدالت تلاش می شود تا برای هر دانش آموز مطابق نیاز و شرایط او ، خدمات و منابع آموزشی فراهم شود .
نتیجه گیری
به طور کلی از این مطالب می توان چنین برداشت کرد که رسیدن به عدالت آموزشی امری است همگانی و نیازمند تلاش های مدیران آموزشی ، معلمان و مربیان و یادگیرندگان ؛ همچنین با رعایت موازین ، اصول و اهداف یک نظام آموزشی عدالت طلب می شود علاوه بر ایجاد برابری آموزشی ، قدمی در رشد و توسعه ی یک جامعه برداشت .
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دانشگاه یزد دانشگاه علامه طباطبائی فریبرز درتاج سید امیر محمد هاشمی نژاد