اهمیت توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر

اهمیت توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر

مهدی جلیلی مرند

در سال های اخیر، منابع انرژی تجدیدپذیر به دلیل دو چالش مهم جهانی، یعنی کاهش منابع انرژی تجدید ناپذیر و پیامدهای زیست محیطی مخرب مرتبط با مصرف آن ها، اهمیت قابل توجهی به دست آورده اند. زیرا انرژی به عنوان یکی از اجزای مهم پیشرانه پیشرفت های اجتماعی و افزایش بهره وری محسوب می شود، اما استفاده از سوخت های فسیلی به عنوان یک منبع انرژی گسترده، چالش های محیط زیستی مهمی را ایجاد می کند، که بیشترین آن ها انتشار مقادیر قابل توجهی دی اکسید کربن (CO2) و گازهای گلخانه ای دیگر می باشد. بحث درباره اهمیت سوخت های فسیلی، از جمله زغال سنگ، نفت، محصولات نفتی و گاز طبیعی، در جهان رو به افزایش است. آمار نشان می دهد که بخش انرژی مسئولیت بیشترین میزان انتشار CO2 جهانی را بر عهده دارد، به طوری که 80٪ از کل انتشارات CO2 جهان به این بخش مرتبط است. بخش انرژی شامل تولید برق نیز است که 42٪ از کل انتشارات مربوط به آن است و بیشترین سهم را هم بین آلاینده های مربوط به تولید انرژی دارد. سپس حمل و نقل و صنعت با 25٪ و 18٪ به ترتیب بیشترین میزان آلایندگی را دارند. گزارشات نشان می دهند که تقاضای سالانه انرژی در حال افزایش است و تا سال 2040 افزایش 56٪ از سال 2010 را خواهد داشت. طبق آمار موجود تامین انرژی جهان هنوز هم بیشترین وابستگی خود را به سوخت های فسیلی مثل زغال سنگ (26.8٪)، نفت (30.9٪)، و گاز طبیعی (23.2٪) دارد. با این حال، لازم است توجه داشت که وابستگی بیش از حد به سوخت های فسیلی امکان دارد به طور بلندمدت آسیب جدی به رشد اقتصادی بیاورد و به تخریب محیط زیست منجر شود. بنابراین، تامین دسترسی به انرژی تجدیدپذیر، قابل اعتماد و با هزینه ای مقرون به صرفه در همه زمینه ها، در پیگیری اهداف توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار امری ضروری است. بیانات سازمان ملل متحد در مورد اهداف توسعه پایدار (SDGs) بر کاهش آلودگی هوا، محدود کردن نسبت انرژی های سنتی در ترکیب انرژی و ترویج استفاده از منابع انرژی پایدار تاکید دارد. این بیانات اعلام می کنند که منابع انرژی تجدیدپذیر به عنوان راهکاری موثر برای افزایش حجم انرژی و مقابله با نگرانی های محیط زیستی و توسعه اقتصادی شناخته شده اند. به همین دلیل، بسیاری از کشورها در حال تلاش هستند که فناوری های انرژی تجدیدپذیر را توسعه دهند تا از تخریب محیط زیست جلوگیری کنند و اهداف تعیین شده توسط SDGs را دستیابی نمایند. به طور خاص، استفاده بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر باعث کاهش آلودگی محیط زیستی، ارتقاء سلامتی انسانی و مشارکت در توسعه پایدار می شود. وابستگی سنگین به سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی که به عنوان یکی از ستون های پیشرفت اقتصادی در بسیاری از نقاط جهان شناخته شده است، سایه سنگینی بر محیط زیست ما افکنده است. سوختن این سوخت های فسیلی نه تنها منجر به انتشارات گازهای مضر مانند دی اکسید گوگرد می شود بلکه به عنوان یکی از عوامل اصلی گرمایش جهانی عمل می کند. این تخریب زیست محیطی پیامدهای گسترده ای دارد از جمله اختلالات در اکوسیستم ها، افزایش سطح دریا، چالش­های آب وهوایی شدید و تهدیدهایی برای تنوع زیستی. علاوه بر این، بهداشت انسانی را به خطر می اندازد و منجر به بیماری های تنفسی و تشدید بیماری هایی مانند آسم می شود. بنابراین، اتخاذ فناوری های انرژی تجدیدپذیر تاثیر مثبتی بر توسعه خواهد گذاشت. این فناوری ها نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می کنند، بلکه به تقویت امنیت انرژی و ترویج توسعه اقتصادی پایدار نیز منجر می شوند. انرژی های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی، و آبی، به دلیل دسترسی نامحدود و تاثیرات کمتر زیست محیطی، جایگزین های مناسبی برای سوخت های فسیلی به شمار می روند. این منابع انرژی، با کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، به مبارزه با تغییرات آب و هوایی کمک شایانی می کنند و از این رو، به عنوان یکی از اصلی ترین ابزارها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار مطرح هستند.

تامین انرژی پایدار و مقرون به صرفه برای شهرها از اهمیت چشمگیری برخوردار است. انرژی های تجدیدپذیر، به دلیل توانایی تامین انرژی پایدار و کاهش هزینه های بلندمدت، نقش بسیار مهمی در اطمینان از پایداری انرژی در شهرها ایفا می کنند. با کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی و کاهش هزینه های مرتبط با آلودگی و تغییرات آب و هوایی، انرژی های تجدیدپذیر به افزایش کارایی اقتصادی شهرها کمک می کنند. با توسعه این فناوری ها، شهرها می توانند از نظر تامین انرژی خودکفا و مستقل شوند، که این مسئله به کاهش آسیب پذیری در برابر بحران های انرژی و تحریم های اقتصادی کمک می کند. بهره های زیست محیطی نیز از جمله مزایای انرژی های تجدیدپذیر محسوب می شوند. این فناوری ها با کمترین اثرات منفی بر محیط زیست، می توانند به حفظ تنوع زیستی و کاهش آلودگی های هوا، آب و خاک کمک کنند. این اقدامات، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و حفظ سلامت عمومی را تضمین می کنند.

همچنین، انرژی های تجدیدپذیر فرصت هایی برای نوآوری و پیشرفت فناوری ایجاد می کنند. این اقدامات به تقویت بخش های تحقیق و توسعه و ایجاد اکوسیستم های نوآوری در شهرها کمک می کنند. با توجه به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، انرژی های تجدیدپذیر به کاهش فقر، افزایش بهره وری انرژی و مقابله با تغییرات آب و هوایی کمک می کنند. از این رو، توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر از اهمیت بسیار زیادی برای شهرها برخوردار است. در نهایت می توان گفت این فناوری ها علی رغم اینکه سرمایه بر هستند، بازده فراوانی در درازمدت خواهند داشت و کمک شایانی به حل چالش­های جهانی که پیش­تر به آن­ها اشاره شد، خواهند کرد.

برای افزایش سرعت توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر، می توان اقدامات زیر را انجام داد:

1. سیاست گذاری و قوانین حمایتی:

- تدوین قوانین و مقررات مناسب برای حمایت از تولید و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر

- اعمال مشوق های مالی مانند یارانه ها، تخفیف های مالیاتی و تسهیلات اعتباری برای سرمایه گذاری در این حوزه

- الزام استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در بخش های مختلف مانند ساختمان ها و صنعت

2. افزایش سرمایه گذاری و تحقیق و توسعه:

- تخصیص بودجه کافی برای تحقیق و توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر

- تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این حوزه از طریق مشوق ها و همکاری های دولتی

- ایجاد مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه های پیشرفته در این زمینه

3. توسعه زیرساخت ها:

- ایجاد شبکه های انتقال و توزیع برق هوشمند برای انتقال و مدیریت بهینه انرژی تجدیدپذیر

- توسعه زیرساخت های ذخیره سازی انرژی برای مقابله با نوسانات تولید انرژی تجدیدپذیر

- احداث نیروگاه های تجدیدپذیر در مناطق مستعد از نظر منابع انرژی تجدیدپذیر

4. آموزش و افزایش آگاهی عمومی:

- ارائه آموزش های تخصصی و مهارتی برای توسعه نیروی کار متخصص در این حوزه

- برنامه ریزی برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت استفاده از انرژی تجدیدپذیر

- ترویج فرهنگ استفاده از انرژی تجدیدپذیر در بین مردم

با اتخاذ این اقدامات و استفاده از رویکردهای یکپارچه و هماهنگ، می توان سرعت توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر را به طور قابل ملاحظه ای افزایش داد.

در نتیجه، توسعه فناوری های انرژی های تجدیدپذیر نه تنها یک ضرورت زیست محیطی بلکه یک فرصت اقتصادی و اجتماعی است. با توجه به چالش های پیچیده ای که تغییرات اقلیمی و بحران های انرژی به وجود آورده اند، سرمایه گذاری در این حوزه می تواند به عنوان راه حلی پایدار و موثر در راستای کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی و دستیابی به توسعه پایدار عمل کند. بنابراین، تقویت همکاری های بین المللی، افزایش تحقیق و توسعه و ایجاد سیاست های حمایتی برای پیشبرد این فناوری ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در نهایت، تنها با تعهد جمعی و اقدام موثر می توان به آینده ای سبز و پایدار دست یافت.