نقش جهاد تبیین اسرای کربلا ؛ در جهانی و جاویدانی شدن اربعین و عاشورا (قسمت اول : جهاد تبیین در مجلس ابن زیاد و ابطال جبر گرایی )

بسم الله الرحمن الرحیم

جهاد تبیین ( که به معنای انجام دادن کار علمی و تحقیقی ، حرف زدن و تبیین نمودن برای مقابله با دشمن و از بین بردن وسوسه ها(و نقشه های) او ، دانسته شده است. و به تعبیر دیگر جهاد تبیین عبارت است از: روشنگری و تفسیر دقیق و درست از رویدادها و حوادثی که اتفاق می افتد ، و روایتگری صادقانه آنچه صورت گرفته و رساندن آن را ، به طور صحیح و صریح به مردم ، نه آنچه طبق میل دشمن و قدرت های فرصت طلب و سودجو است. نتیجه ای چنین جهاد تبیینی ، جلوگیری از تحریف و سوء استفاده دشمن ، و روایتگری نادرست او از رویدادها ، خواهد بود ).

این جهاد تبیین و افشاگری را ، اسرای کربلا در باره ای حماسه ای خونین کربلا به نحو احسن انجام دادند ؛ به گونه ای که هم آن را درست و دقیق تفسیر کردند ، هم به طور صحیح و صریح به مردم رساندند و هم با این کارشان ، جلو تحریف و تفسیر نادرست دشمن را گرفتند. علاوه براین ، با این جهاد تبیین فوق العاده ای که انجام دادند ، زمینه ای جهانی و جاودانی شدن عاشورا و اربعین سیدالشهدا علیه السلام را ، فراهم ساختند ؛ لذا به طور قطع می توان گفت پایه گذار این همه شکوه و جلال عاشورا و اربعین حسینی در سراسر جهان مخصوصا راهپیمایی عظیم و بیست میلیونی اربعین حسینی در عراق و کربلا ، اهل بیت امام حسین علیه السلام هستند ، که به عنوان اسیر در کوفه وشام برده شدند وآنها نیز ، از این فرصت های پیش آمده کمال استفاده را برده و جهاد تبیین فوق العاده و بی نظیر انجام دادند.

خطبه و جهاد تبیین امام سجاد علیه السلام در کوفه

جهاد تبیین و افشاگری های اسرای کربلا از همان دوازدهم محرم شروع شد ، امام سجاد علیه السلام در خطبه ای تبیینی خویش در کوفه فرمود :« هان ای مردم! هر کس مرا میشناسد که میشناسد و هر کس نمیشناسد، بداند که من علی هستم، فرزند حسین بن علی بن ابی طالب(علیهم السلام) ؛ من فرزند آن بزرگمردی هستم که در کنار نهر فرات ( در حالی که نه به کسی ستمی کرده و نه در مورد کسی نیرنگی اندیشیده بود ) سرش را بریدند ؛ نسبت به او بی حرمتی کردند ؛ اموالش را به غارت بردند ، خاندان او را اسیر کردند و او را به قتل صبر به شهادت رساندند » مثیر الاحزان ، ص89 .

راستی اگر امام چهارم در این فرصت کوتاه ، این جهاد تبیین را انجام نمی داد و سخن از شهادت و مظلومیت پدرش ، قتل و سر بریدن ، چپاول و غارتگری ، و رفتار ضد انسانی عمالان یزید و ابن زیاد به میان نمی آورد ، و جزئیات قضیه عاشورا و مظلومیت امام حسین علیه السلام و اهل بیت او و بی حرمتیهای دشمن را در بازار کوفه علنی تبیین نمی کرد و به حافظه ای تاریخ نمی سپرد ؛ هیچ بعید نبود که بنی امیه و عمال او قضیه ای کربلا را ، طور دیگر جلوه می دادند و حتی می گفتند و می نوشتند ، که بردن اهل بیت امام حسین علیه السلام به کوفه وشام ، از باب تجلیل و تکریم و تسلیت بوده و به هیچ وجه ، عنوان اسیری و دستگیری ، و جبرو زوری در کار نبوده است ، مخصوصا با توجه به اینکه بعد از حادثه ای کربلا بیش از هفتاد سال حکومت و قدرت ، و تمام ابزار تبلیغاتی در اختیار بنی امیه بود ؛ اما امام سجاد علیه السلام با تبیین قضیه صحیح عاشورا در همان سطور اول خطبه ای خود ، آن را در سینه های مردم ثبت کرد و همان گفته ها و شنیده ها و نوشته ها ، در قرن سوم در تواریخ عمده ای اسلامی ثبت و ضبط گردید. بررسی تاریخ عاشورا ، ص 135 – 136 .

جهاد تبیین و روشنگری امام سجاد علیه السلام در مجلس ابن زیاد

فرصت کوتاهی دیگری که برای تبیین حقایق عاشورا و افشاگری مظالم و جنایات دشمن ، برای امام سجاد علیه السلام پیش آمد ، روزی بود که اهل بیت امام حسین علیه السلام را ، به مجلس رسمی و عمومی ابن زیاد بردند. وقتی ابن زیاد از نام امام سجاد علیه السلام پرسید و حضرت پاسخ داد که نامم علی بن الحسین است و او گفت مگر علی بن الحسین را خدا در کربلا نکشت ؟ امام فرمود : برادری داشتم که نام او نیز علی بود و مردم او را کشتند ( یعنی گناه وجنایت خودتان را به خدا نسبت ندهید و کشنده علی بن الحسین در کربلا مردم بودند نه خدا ) ابن زیاد گفت این طور نیست ، خدا او را کشت ؛ امام در پاسخ وی قرآن تلاوت کرده فرمود:« الله یتوفی الانفس حین موتها...» یعنی جانها را هنگام مرگ خدا می گیرد (و کشنده او، خدا نیست) . مثیرالاحزان ، ص 91 .

در این سخنان کوتاه نیز ، حضرت حقیقت را در مورد مردن و شهید شدن ، تبیین نمود و تفکر غلط جبر گرایی را ، که بنی امیه به آن تمسک می کردند و هر نوع جنایت و بیداد گری خود شان را ؛ کار و خواست خدا می دانستند ، باطل اعلام کرد.

درسی که باید از جهاد تبیین عاشورائیان آموخت :

1 ) زندگی انسان در عرصه های مختلف آن ( از زندگی اجتماعی وسیاسی گرفته تا زندگی فرهنگی واقتصادی و نظامی و... ) خالی از رخ دادهای خوب یا بد نیست ؛ ولی آنچه که مهم و سرنوشت ساز است تبیین و روایتگری از آن حوادث و رخ دادها به طور صادقانه و شفاف و تبیین آن برای مردم است ؛ قبل از آن که دشمنان و مخالفان ، تفسیر و روایتگری خودشان را ، به نفع خود و با تحریف واقعیت ها ، به خورد مردم بدهند.

2 ) در این عصر و زمان مبارزه تبلیغاتی ، و جنگ روایتها و قرائتها ، و مخالفت با آموزه های دینی و بد تفسیر و تبیین کردن آنها ، وظیفه بس سنگین متوجه متولیان اموردینی ، بزرگان و آگاهان مسایل اسلامی است که با تبیین جهادی مسایل اسلامی ، و تفسیر درست و دقیق آموزه های انسان ساز دینی ، انجام وظیفه و ادای مسئولیت نمایند.