مددکاری و تاب آوری اجتماعی
مددکاران اجتماعی نقش مهمی در تقویت تاب آوری اجتماعی در جوامع، به ویژه در مواقع بحران و ناملایمات دارند. تاب آوری اجتماعی به توانایی افراد و جوامع برای مقاومت در برابر چالش ها، از جمله مشکلات اقتصادی، بی عدالتی اجتماعی و بلایای طبیعی اشاره دارد.
نرگس زمانی نویسنده و مترجم خانه تاب آوری ایران در ادامه آورده است نقش مددکاران اجتماعی در تاب آوری اجتماعی یا social resilience چند وجهی است، که شامل حمایت مستقیم از افراد، حمایت از تغییرات سیستمی، و ارتقای مشارکت و توانمندسازی جامعه است.
درک تاب آوری اجتماعی
تاب آوری اجتماعی صرفا به معنای بازیابی و برگشت پذیری نیست. تاب آوری شامل سازگاری با شرایط جدید و ظهور قوی تر است. ابعاد مختلفی از جمله تاب آوری عاطفی، اجتماعی و اقتصادی را در بر می گیرد. تاب آوری عاطفی به افراد اجازه می دهد تا استرس را مدیریت کنند و سلامت روان را حفظ کنند، در حالی که تاب آوری اجتماعی بر قدرت روابط و شبکه های اجتماعی تمرکز دارد که می توانند در مواقع ضروری از افراد حمایت کنند. تاب آوری اقتصادی به ظرفیت افراد و جوامع برای تامین منابع و فرصت هایی که رفاه آنها را افزایش می دهد، مربوط می شود.
نقش مددکاران اجتماعی در ارتقای تاب آوری اجتماعی
حمایت مستقیم از افراد و خانواده ها
مددکاران اجتماعی از افراد و خانواده هایی که با چالش ها مواجه هستند حمایت مستقیم می کنند. آنها نیازها را ارزیابی می کنند، برنامه های مداخله ای را توسعه می دهند و مشتریان را با منابع مرتبط می کنند. این حمایت می تواند شامل مشاوره، مداخله در بحران، و کمک برای دسترسی به خدمات اجتماعی باشد. مددکاران اجتماعی با پرداختن به نیازهای فوری به افراد کمک می کنند تا پایه ای برای تاب آوری بسازند.
برای مثال، در طول همه گیری کووید-19، مددکاران اجتماعی نقش حیاتی در حمایت از خانواده های آسیب دیده از دست دادن شغل، بیماری و انزوای اجتماعی داشتند. آنها دسترسی به غذا، مسکن و خدمات بهداشت روانی را تسهیل کردند و به خانواده ها کمک کردند تا از پیچیدگی های موقعیت خود عبور کنند. این حمایت مستقیم نه تنها به نگرانی های فوری می پردازد، بلکه افراد را برای توسعه استراتژی های مقابله و مهارت های تاب آوری نیز توانمند می سازد.
حمایت از تغییر سیستمی
مددکاران اجتماعی اغلب حامیان تغییرات سیستمی هستند و به علل ریشه ای مسائل اجتماعی که تاب آوری را تضعیف می کنند، رسیدگی می کنند. آنها برای تاثیرگذاری بر سیاست ها و رویه هایی که بر جمعیت حاشیه نشین تاثیر می گذارد، تلاش می کنند و از دسترسی عادلانه به منابع و خدمات حمایت می کنند. این حمایت برای ایجاد محیطی ضروری است که افراد و جوامع بتوانند در آن رشد کنند.
برای مثال، مددکاران اجتماعی ممکن است در تلاش های لابی گری برای ارتقای مسکن مقرون به صرفه، دسترسی به مراقبت های بهداشتی و فرصت های آموزشی شرکت کنند. با پرداختن به موانع سیستمی، مددکاران اجتماعی به ایجاد جوامع انعطاف پذیری کمک می کنند که بتوانند در برابر فشارهای اقتصادی و اجتماعی مقاومت کنند.
مشارکت و توانمندسازی جامعه
مددکاران اجتماعی همچنین نقش کلیدی در تقویت مشارکت و توانمندسازی جامعه دارند. آنها تلاش های سازماندهی جامعه را تسهیل می کنند و به افراد کمک می کنند تا برای رفع نگرانی های مشترک گرد هم آیند. این اقدام جمعی می تواند شبکه های اجتماعی را تقویت کند، انسجام جامعه را افزایش دهد و تاب آوری را ایجاد کند.
تاب آوری جامعه اغلب از طریق رویکردهای مشارکتی ایجاد می شود که اعضای جامعه را در فرآیندهای تصمیم گیری درگیر می کند. مددکاران اجتماعی می توانند با ارائه آموزش، منابع و پشتیبانی به تسهیل این فرآیندها کمک کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است کارگاه هایی را برای آموزش اعضای جامعه در مورد حقوق و منابع موجود ترتیب دهند و به آنها قدرت دهند تا از خود و همسایگانشان دفاع کنند.
ایجاد تاب آوری و انعطاف پذیری عاطفی
تاب آوری عاطفی یکی از مولفه های حیاتی تاب آوری اجتماعی است.
مددکاران اجتماعی نه تنها از مشتریان خود در ایجاد انعطاف پذیری عاطفی حمایت می کنند، بلکه باید خود را نیز پرورش دهند. خواسته های عاطفی مددکاری اجتماعی می تواند منجر به فرسودگی شغلی و خستگی شفقت شود، که برای مددکاران اجتماعی ضروری است تا راهبردهای خودمراقبتی و ایجاد انعطاف پذیری را انجام دهند.
تحقیقات نشان می دهد که مددکاران اجتماعی می توانند تاب آوری عاطفی خود را از طریق روش های مختلف، از جمله نظارت، حمایت همسالان و توسعه حرفه ای مستمر افزایش دهند. ایجاد یک فرهنگ سازمانی حمایتی که به رفاه عاطفی اهمیت می دهد برای پایداری تاب آوری در میان خود مددکاران اجتماعی حیاتی است. این به نوبه خود آنها را قادر می سازد تا حمایت بهتری از مشتریان و جوامع خود ارائه دهند.
رویکردهای آگاهی بخش از تروما
ترکیب رویکردهای آگاهی از تروما برای مددکاران اجتماعی در ارتقای تاب آوری ضروری است. مراقبت های آگاهانه از تروما تاثیر گسترده تروما را بر افراد و جوامع تشخیص می دهد و بر ایمنی، قابل اعتماد بودن و توانمندسازی و همچنین کاهش آسیب تاکید می کند. با درک تاثیرات تروما، مددکاران اجتماعی می توانند مداخلات خود را برای حمایت از بهبودی و انعطاف پذیری انجام دهند.
به عنوان مثال، مددکاران اجتماعی ممکن است هنگام کار با افرادی که خشونت خانگی، سوء مصرف مواد یا سایر رویدادهای آسیب زا را تجربه کرده اند، شیوه های آگاهانه از تروما را اجرا کنند. مددکاران اجتماعی با ایجاد محیط های امن و تقویت روابط حمایتی، به مراجعان کمک می کنند تا انعطاف پذیری خود را ایجاد کنند و پس از سختی ها بهبود یابند.
چالش های ایجاد تاب آوری
علیرغم نقش حیاتی مددکاران اجتماعی در ارتقای تاب آوری، آنها با چالش های متعددی روبرو هستند. حجم بالای پرونده، بار اداری و استرس سازمانی می تواند توانایی آنها را برای ارائه پشتیبانی موثر تضعیف کند. علاوه بر این، مسائل سیستمی مانند فقر، تبعیض و کمبود منابع می تواند مانع از تلاش برای ایجاد تاب آوری در جوامع شود.
برای مقابله با این چالش ها، ایجاد فرهنگ های سازمانی حمایتی که رفاه مددکاران اجتماعی را در اولویت قرار می دهد، ضروری است. این شامل ارائه نظارت کافی، فرصت های توسعه حرفه ای، و منابع برای مراقبت از خود است. با سرمایه گذاری بر روی تاب آوری مددکاران اجتماعی، سازمان ها می توانند ظرفیت خود را برای حمایت موثر از مشتریان و جوامع افزایش دهند.
نرگس زمانی نویسنده و مترجم خانه تاب آوری ایران که نقش مددکاران اجتماعی در ارتقای تاب آوری اجتماعی حیاتی است که شامل حمایت مستقیم، حمایت، مشارکت اجتماعی و پرورش تاب آوری عاطفی می شود.
مددکاران اجتماعی با پرداختن به چالش های فردی و سیستمی، به ایجاد جوامع انعطاف پذیری که قادر به مقاومت در برابر ناملایمات هستند کمک می کنند. همانطور که چشم انداز مددکاری اجتماعی به تکامل خود ادامه می دهد، اولویت دادن به رفاه خود مددکاران اجتماعی ضروری است و اطمینان حاصل شود که آنها ابزار و پشتیبانی لازم برای پیشرفت در نقش های خود را دارند. از طریق این تلاش ها، مددکاران اجتماعی می توانند به تاثیر معناداری بر تاب آوری افراد و جوامع به طور یکسان ادامه دهند.


