مقدمه ای بر کتاب کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس

کلینیک آموزش و یادگیری در نظام های آموزشی و خصوصا مدارس را می توان نقطه عطفی در سیر توسعه وتحول نظام آموزشی دانست و با ورود به قرن بیست ویکم اهمیت آن برای نظام های آموزشی بیش از پیش نمایان شده است. همچنین تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن 1404، ترسیم گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه و جهان با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش تعلیم و تربیت تمام ساحتی همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین المللی باشد. هرچند در سه دهه گذشته تلاش های وافر و قابل تقدیری از سوی مسئولان و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمده که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز بر جای گذاشته است؛ لیکن هنوز آموزش و پرورش در مدارس با چالش های جدی روبه رو است و میانگین نمرات آموزشی و پرورشی دانش آموزان در مدارس مناسب نبوده و برونداد آن در طراز جمهوری اسلامی ایران نبوده و پاسخگوی تحولات محیطی و نیازهای جامعه نمی باشد. از این رو، تاکیدات حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادین در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی و تدوین الگویی اسلامی ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون رفت از چالش های نظام آموزشی کشور می باشد. بنابراین زمینه سازی برای دستیابی به استانداردهای آموزشی و مدیریتی در مدارس، زمینه سازی به منظور ارتقای کیفیت آموزشی و پرورشی مدارس، حرکت به سوی نهادینه سازی، نگاه تعالی بخش در فرآیندهای مدیریتی، ایجاد وفاق سازمانی از طریق توسعه فرهنگ کار گروهی در مدرسه، ترویج و تقویت سیستم خود ارزیابی در راستای بهبود و تعالی عملکرد مدیریت و رهبری در مدرسه، افزایش انگیزه مدیران و دیگر کارکنان برای بهبود عملکرد و توسعه و تقویت مشارکت کارکنان، دانش آموزان و اولیاء در امر راهبردی و مدیریت مدرسه را از اهداف کیفی برنامه های تحول بنیادین می باشد.

 بنابراین امروزه اهمیت مدیریت موثر در سازمان های آموزشی و مدارس به صورت روزافزون مورد توجه قرار گرفته است. به گونه ای که اگر بنا باشد مدارس به عنوان رده ی عملیاتی و تجلی گاه فرهنگ و تربیت برای تحقق اهداف نظام آموزش و پرورش، محیط یادگیری مناسبی برای یادگیرندگان فراهم آورد، بایستی توجه را بیش از پیش بر نقش افراد و خلاقیت های آنان در مدارس معطوف نمود. از سوی دیگر بهبود مدارس با فعالیت های مربوط به تغییر در ارتباط است و در خیل نقش آفرینی هایی که یک مدیر آموزشی می تواند در مدرسه ایفا نماید در جهش رو به رشد توجهات بین المللی به توسعه مدیران آموزشی به عنوان مولفه ای مهم در بهبود مدارس معطوف گردیده است. چرا که بستر مدیریت، ارزش های تثبیت شده فردی و حرفه ای بوده و نقش عمده وی، وحدت بخشی افراد حول ارزش های محوری سازمان و اجتماع است. از این رو در این مطالعه با تاملی بر مفهوم پردازی و ابداع نظریه و مدل جدید و توسعه ای «کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس» که تحقیقات نشان می دهد، تاکنون به این شکل مورد استفاده واقع نشده است و تجربه زیسته آموزشی و مدیریت و کار با دانش آموزان متوسطه دوم، نویسنده را به فکر انداخت تا با ارائه الگویی ملی در عرصه تعلیم و تربیت بتواند به نهادینه سازی این اندیشه آموزشی و پرورشی پرداخته و با توجه مسوولان در جهت به کارگیری آن در مدارس کل کشور و بومی سازی آن اقدام نماید. ان شاء ا... 

بی شک هنرنمایی مدیران و استفاده از این الگو در مدارس در ایفای نقش رهبری آموزشی منجر به مدارسی اثربخش و ایجاد فرصت هایی بهتر برای آموختن و آموزاندن می گردد. از این رو مدیریت آموزشی، به عنوان مولفه اصلی عمل در مدارس بهتر است توسط سیاستگذاران و کارگزاران نظام آموزشی مورد توجه قرار گیرد. همچنین این برنامه که مدیران می توانند بهتر از آنی باشند که هستند، زمانی در آموزش و پرورش تحقق می یابد که در سیاست گذاری های آموزشی و برنامه های توسعه حرفه ای مدیران و رهبران آموزشی، بستر پرداختن به این مهم در بوته عمل مطرح و مورد بازبینی و بازاندیشی قرار گیرد. از این رو می توان با نگاهی نو و پژوهشگرانه به مدیریت آموزشی اثربخش در نظام تعلیم وتربیت که رکن اساسی برای تغییر و تحول بنیادین در نظام آموزشی است پرداخت و با توجه به این موضوع مهم زمینه رشد وتعالی نظام آموزش و پرورش را فراهم ساخت.

تاریخچه کتاب و نویسنده ی آن

اگر چه به صورت محدود و پراکنده در ارتباط با اختلالات یادگیری و آموزش، تحقیقات و مقالاتی منتشر شده اما کتاب «کلینیک آموزش و یادگیری» با رویکرد تمام ساحتی و توجه ویژه به دانش آموزان ضعیف از نظر رویه و روش و توانمند از نظر هوشی و استعداد، برای اولین بار در ایران منتشر می شود و از آنجا که نویسنده کتاب دارای تحصیلات دکتری تخصصی در حوزه مدیریت آموزشی و آموزش و پرورش بوده و تجربه ی معلمی و تدریس در دانشگاه ها و مدارس در مقاطع مختلف آموزشی را دارد و افت تحصیلی دانش آموزان در برنامه های آموزشی یکی از دغدغه های جدی وی بوده و در جهت یادگیری معنی دار دانش آموزان تلاش های متعددی نموده و همیشه در برنامه های آموزشی بر استفاده از حواس پنجگانه و اهمیت آن بر یادگیری در ساحت های مختلف تعلیم و تربیت تاکید نموده است و تجربه بسیاری در نگارش مقالات علمی وپژوهشی در حوزه آموزش و پرورش و پیشرفت تحصیلی و یادگیری دارد.در این کتاب به عنوان یک نوآوری علمی، تلاش می کند تا با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و روش های نوین آموزشی، دانش آموزان خود را در مسیر صحیح تعلیم وتربیت یاری نماید و تجربه زیسته وی با دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی و ارائه نظرات و برنامه های آموزشی و پرورشی در عرصه های مختلف گویای این موضوع است. همچنین وی از اهمیت بالای پژوهش و آموزش نیز آگاهی داشته و فعالانه در این زمینه ها مشارکت دارد. وی کتب و مقالات بسیاری در زمینه ی تعلیم وتربیت اثربخش، فناوری های نوین آموزشی و مدیریت و رهبری آموزشی منتشر کرده است و به عنوان یک معلم اثرگذار در زمینه تعلیم وتربیت شناخته می شود. وی با اخلاق حرفه ای و اهتمام بالا به دانش آموزان خود خدمات مشاوره ای و آموزشی و پرورشی ارائه داده و از آنجا که به مثلث طلایی تعلیم و تربیت و اضلاع آن یعنی (خانواده، معلم و دانش آموز) توجه ویژه ای دارد، تمام تلاش خود را برای بهبود و پیشرفت تحصیلی و تربیتی دانش آموزان به کار گرفته و ارتقاء نظام تعلیم وتربیت را در اولویت برنامه های خود قرار می دهد.

هدف و نگاه کلی به محتوای کتاب کلینیک آموزشی 

نظریه و کتاب کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس، یک منبع تعلیمی است که به منظور بهبود تجربه ی آموزشی دانش آموزان در مدارس و موسسات آموزشی تدوین شده است. هدف اصلی این کتاب، ارائه راهکارها، تکنیک ها و استراتژی هایی برای افزایش بهره وری و تعامل موثر بین معلم و دانش آموز در فرایند آموزش است. این کتاب ابتدا بر اصول و مبانی آموزشی تمرکز دارد و سپس به توضیح دقیق تکنیک های مختلف آموزشی، ارتباطات موثر، انگیزش دانش آموزان، تشویق به یادگیری فعال و شیرین و ایجاد یک محیط آموزشی مثبت می پردازد. به طور کلی، محتوای این کتاب به دانش آموزان کمک می کند تا بهترین حالت از تجربه ی آموزشی خود را به دست آورند و به صورت فعال تر و موثرتر در فرایند یادگیری شرکت کنند. 

کلینیک آموزشی به یادگیری بهتر دانش آموزان کمک می کند با ارائه راهکارهای آموزشی و مشاوره های روانشناختی به دانش آموزان، آنها را در بهبود عملکرد تحصیلی و یادگیری کمک می کند. این کلینیک با توجه به نیازهای هر دانش آموز، برنامه های آموزشی مخصوص آنها را ارائه می دهد و به والدین و معلمان نیز راهنمایی می کند تا بهترین روش ها برای یادگیری و توسعه توانایی های دانش آموزان را در نظر بگیرند. این کلینیک می تواند در افزایش اعتماد به نفس و انگیزه تحصیلی دانش آموزان نیز موثر باشد و آنها را برای موفقیت در آموزش و پرورش آماده کند.

کلینیک آموزش به یادگیری بهتر دانش آموزان کمک می کند و ابزارها و روش های آموزشی مختلفی را ارائه می دهد که به دانش آموزان کمک کند تا مهارت های یادگیری خود را بهبود بخشند. بخشی از این خدمات می تواند شامل مشاوره ی تحصیلی، آموزش مهارت های مطالعه، مدیریت زمان و راهکارهای مقابله با استرس و اضطراب مربوط به تحصیل باشد. این اقدامات با این هدف انجام می شود که دانش آموزان قادر باشند مطالعات خود را بهتر مدیریت کنند و به سبک یادگیری خود پی ببرند تا عملکرد و پیشرفت تحصیلی خود را بهبود بخشند.

 نظریه «کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس » یک مدل آموزشی است که اولین بار توسط نویسنده کتاب(حسن رحمان پور،1403) مطرح شد و تاکید بر این دارد که دانش آموزان بهترین یادگیری را از طریق تجربه و عمل مستقیم به دست می آورند. در این نوع از آموزش، دانش آموزان فرصت دارند تا در محیط های عملی و واقعی تجربه های آموزشی متنوع داشته باشند و به صورت عملی و تجربی مهارت ها و دانش های جدید را به دست آورند. 

در این مدل، دانش آموزان به صورت فعالانه در فرآیند یادگیری شرکت می کنند و از طریق تجربه و عمل مستقیم ، حل مسائل عملی، پروژه ها، کارگاه ها و فعالیت های عملی مختلف، مهارت های خود را تقویت می کنند و دانش خود را گسترش می دهند. این نوع از آموزش به دانش آموزان کمک می کند تا مفاهیم آموزشی را بهتر درک و یاد بگیرند و بتوانند آن ها را در محیط های واقعی و کاربردی به کار ببرند. 

استفاده از مدل کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس می تواند باعث بهبود کیفیت آموزش و یادگیری دانش آموزان شود و آن ها را برای مواجهه با چالش ها و مسائل واقعی زندگی آماده کند. این نظریه می تواند به دانش آموزان کمک کند تا مهارت ها و دانش های عملی را به دست آورند و بهترین نتایج آموزشی را کسب کنند. 

هدف اصلی کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس این است که مدیران آموزشی را در تحلیل و بهبود روند آموزشی و یادگیری در سازمان های آموزشی و خصوصا مدارس یاری نماید. این مدل آموزشی از تئوری ها، روش ها و ابزارهای مدیریتی مختلف برای تسهیل فرآیند آموزشی استفاده می کند. 

اصول کلیدی کلینیک آموزش و یادگیری در مدارس شامل تحلیل نیازهای آموزشی ، طراحی و ارزیابی برنامه های آموزشی ، ایجاد فضایی برای توسعه مهارت های آموزشی و ارتقا قابلیت های سازمان برای انطباق با تغییرات فراگیر جوامع است. 

بدین ترتیب، کتاب حاضر به عنوان منبعی برای افرادی که به دنبال بهبود فرآیند آموزشی و یادگیری در سازمان های آموزشی هستند، می تواند راهنمایی مفیدی باشد. این کتاب ابزارها، روش ها و راهکارهایی را برای پیاده سازی مدل کلینیک آموزش و یادگیری در محیط آموزشی فراهم می کند و به خوانندگان کمک می کند تا به بهره وری و کارایی بیشتر در فرآیند آموزشی دست یابند و فرآیند یادگیری اثربخش شود.

یادگیری اثربخش به معنای استفاده از روش ها و فرآیندهای بهینه برای یادگیری و بهره وری بیشتر است. در این راستا، اهمیت توجه به نحوه طراحی و ارائه محتوا، توجه به نیازهای فردی و توانایی های شخصی، فعالیت های یادگیری متنوع و پشتیبانی موثر از یادگیری فردی و گروهی مورد تاکید قرار می گیرد.

روش های یادگیری اثربخش شامل استفاده از روش های فعالیت محور ، آموزش مبتنی بر مشارکت ، بازخورد فراوان ، تنوع در استفاده از منابع و تکنولوژی های آموزشی ، ارتقاء مهارت های انتقادی و تفکر انتقادی ، توسعه مهارت های ارتباطی و مذاکره ، توسعه مهارت های مدیریت زمان و مهارت های مذاکره و همچنین ایجاد فضاهای یادگیری امن و پشتیبان کننده است. با استفاده از این روش ها، فرایند یادگیری فردی و گروهی پویاتر و موثرتر خواهد بود و افراد قادرند به بهترین شکل ممکن از فرصت ها و منابع آموزشی استفاده کنند و در نهایت به بهره وری و عملکرد بالاتری دست یابند.

کلینیک آموزش و یادگیری با استفاده از روش های مدرن و ابزارهای آموزشی منحصر به فرد، به دانش آموزان کمک می کند تا بهترین عملکرد آموزشی را داشته باشند. از جمله خدمات ارائه شده توسط این کلینیک می توان به مشاوره تحصیلی، تست های استعداد تحصیلی، مشاوره تغییر رفتاری و ارائه راهکارهای آموزشی مناسب برای هر دانش آموز اشاره کرد. این کلینیک به دانش آموزان کمک می کند تا با بهره گیری از روش های موثر واجد استدلال، تمرکز و یادگیری بهتری داشته باشند و به عنوان نتیجه، عملکرد تحصیلی آن ها بهبود یابد.

 در این کلینیک ها معمولا متخصصین آموزشی حضور دارند که می توانند به دانش آموزان کمک کنند تا با مشکلات یادگیری خود روبه رو شوند و راه حل های مناسب را برای آنها پیشنهاد دهند. این کلینیک ها می توانند به دانش آموزان کمک کنند تا استراتژی های یادگیری مناسب را شناخته و از آنها استفاده کنند و در نتیجه یادگیری و پیشرفت خود را افزایش دهند.

با مراجعه به سایت rahmanpour-h.ir می توانید کتاب را تهیه نمایید.