رامین منصف کسمائی
کارآموز کانون وکلا دادگستری،پژوهشگر روانشناسی حوزه جرم، حقوق پزشکی ، تجارت بینالملل و در آخر دانش آموز
10 یادداشت منتشر شدهفیشینگ عاطفی
فیشینگ عاطفی، پدیده ای رو به گسترش در دنیای سایبری، در تقاطع روانشناسی و حقوق جای می گیرد. این نوع خاص از حملات سایبری، با بهره گیری از ظرافت های روانشناختی و سوءاستفاده از احساسات انسانی، قربانیان را به انجام اعمالی سوق می دهد که به زیان آن ها تمام می شود. در فیشینگ عاطفی، مهاجم با برقراری ارتباط عاطفی با قربانی، اعتماد او را جلب کرده و سپس از این اعتماد برای رسیدن به اهداف خود استفاده می کند.
از منظر روانشناسی، فیشینگ عاطفی بر پایه نیازهای اساسی انسان، مانند نیاز به تعلق، عشق، توجه و تایید، بنا شده است. مهاجمان با شناسایی این نیازها و ایجاد یک حس کاذب از برآورده شدن آن ها، قربانیان را فریب می دهند. آن ها ممکن است با ایجاد یک رابطه صمیمانه، ابراز همدردی یا ایجاد حس فوریت و اضطرار، قربانیان را تحت تاثیر قرار دهند. در این حالت، قربانی به دلیل غلبه احساسات بر منطق و استدلال، قادر به تشخیص نیت واقعی مهاجم نیست و به راحتی در دام او می افتد.
این نوع حملات می تواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ از ایجاد یک رابطه عاشقانه مجازی و درخواست کمک مالی گرفته تا تهدید به انتشار اطلاعات شخصی و درخواست پرداخت پول. مهاجمان معمولا از هویت های جعلی و داستان های دروغین برای فریب قربانیان استفاده می کنند. آن ها ممکن است خود را به عنوان یک فرد نیازمند، یک افسر پلیس، یک پزشک یا یک وکیل معرفی کنند.
از منظر حقوقی، فیشینگ عاطفی مصداقی از کلاهبرداری و نقض حریم خصوصی است. در بسیاری از کشورها، کلاهبرداری سایبری جرم محسوب می شود و مجازات های سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است. با این حال، اثبات جرم در این موارد اغلب دشوار است؛ زیرا مهاجمان معمولا از هویت های جعلی استفاده می کنند و ردگیری آن ها دشوار است. علاوه بر این، قربانیان ممکن است به دلیل شرم، ترس از قضاوت یا عدم آگاهی از حقوق خود، از شکایت خودداری کنند.
برای مقابله با فیشینگ عاطفی، لازم است آگاهی عمومی در این زمینه افزایش یابد. افراد باید با شیوه های این نوع کلاهبرداری آشنا شوند و یاد بگیرند که چگونه از خود در برابر آن ها محافظت کنند. تقویت مهارت های تفکر انتقادی، خودآگاهی و مدیریت احساسات می تواند به افراد کمک کند تا در برابر فریب های عاطفی مقاومت کنند. همچنین، استفاده از رمزهای عبور قوی، به روزرسانی نرم افزارهای امنیتی و اجتناب از کلیک کردن بر روی لینک های مشکوک می تواند به کاهش خطر قربانی شدن کمک کند.
علاوه بر این، نهادهای حقوقی و انتظامی باید با به روزرسانی قوانین و روش های شناسایی و پیگیری مجرمان سایبری، به قربانیان این نوع کلاهبرداری کمک کنند و از وقوع موارد مشابه جلوگیری کنند. همکاری بین المللی نیز در این زمینه ضروری است؛ زیرا بسیاری از مهاجمان از کشورهای دیگر فعالیت می کنند. در نهایت، پیشگیری از فیشینگ عاطفی نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل آموزش، آگاهی رسانی، تقویت مهارت های فردی و همکاری بین المللی باشد.