بررسی ارتباط بین ویژگیهای بافتی و کانی شناسی سنگهای آذرین متبلور با کمینه سازی بافتی به کمک آنالیز تصویری

مشخصات پتروگرافیکی همچون بافت، کانیشناسی و ریزساختار، اثری بنیادی بر ویژگیهای فیزیکی و کیفی مصالح دارد. بسیاری از معیارهای طبقه بندی بنیادی یا انتخاب کیفی مصالح برای کاربردهای صنعتی بر مبنای ویژگیهای بافتی-کانی شناسی و شیمیایی تعیین میشوند. آگاهی از اهمیت و درک ارتباط متقابل انواع مولفه های بافتی، کانی شناسی و شیمی بلورها میتواند در پیشگویی رفتارهای کمی و کیفی مصالح موثر واقع شود. در این پژوهش، پتروگرافیکی بافتی 15 نوع سنگ آذرین متبلور با تنوع گسترده بافتی-کانی شناسی به روش آنالیز تصویری مقاطع میکروسکوپی کمینه سازی و بانک دادهای مشتمل بر مشخصات بافتی-کانی شناسی حدود 18000 کانی ایجادشد. همزمان نقشه توزیع کانیشناسی تهیه و در کنار پتروگرافی توصیفی برای تحلیل روابط بافتی-کانی شناسی به کار گرفته شد. میانگین حسابی مولفه های طبقهبندی شده اندازهسنجی، شکلسنجی و ارتباط بین دانه ای در سطوح مختلف دانهای و فازی (کانی شناسی) تعیین و ارتباط بین مولفه های بافتی با کانیشناسی و شیمی بلورها و نیز ارتباط بینابینی بین انواع مولفه های بافتی با تحلیلهای رگرسیونی خطی مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج پژوهش نشانداد اندازه (در اقسام مختلف طول، مساحت و محیط) مهمترین مولفه بافتی سنگهای متبلور است که با ویژگیهای بافتی و ماهیتی (کانیشناسی و شیمی) بلورها در ارتباط است. به علاوه بررسی توزیع آماری ویژگیهای بافتی بلورها نشان داد به دلیل توزیع نامتقارن و غیرنرمال توزیع اندازه بلورها، برآورد اندازه متوسط به روش میانگین حسابی اغلب با خطای غیرقابلاجتناب تمایل بهریزدانه همراه است؛ درحالیکه ویژگیهای بافتی و کیفی سنگها با فراوانی محتوای حجمی دانه درشت و دانه متوسط کنترل میشود. برای تعدیل این خطا، قطر میانگین مساحت-موزون مستخرج از منحنیهای توزیع تجمعی برای تعیین میانگین اندازه دانه (بلورها) مصالح متبلور به ویژه با تنوع گسترده در اندازه دانه پیشنهاد شد.

کلیدواژه ها:

کمینه سازی بافتی ، آنالیز تصویری ، قطر میانگین مساحت-موزون ، سنگهای آذرین متبلور ، معادن گرانیت شمال غرب ایران