ارزیابی مولفه های موثر در افزایش ریسک خسارات ساختمانهای شهری در آتش سوزی پس از بحران زلزله به روش AHP

زمینه و هدف: زلزله میتواند سر منشا بسیاری از سوانح ثانویه باشد . از این میان آتش سوزی یکی از مهمترین نمودهای مخاطرات ثانویه پس از زلزله محسوب میگردد . آتش سوزی پس از زلزله در نواحی شهری در مواردی میتواند خساراتی به مراتب شدیدتر از خود زلزله بر جای گذارد . پس از رخداد زلزله با توجه به وجود منابع ایجادکننده آتش، مانند شریانهای گاز و برق و با وجود احتمالی ایستگاه های نگهداری یا توزیع گاز، ریسک حاصل از آتش سوزی به شدت افزایش مییابد . از طرف د یگر وضع عمومی محیط شهری پیرامون میتواند نقش بسیار مهمی بر رفتار آتش داشته باشد.روش: در این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، به منظور تصمیم سازی برای ارزیابی ریسک آتش سوزی پس از سانحه، از میان انواع روشهای موجود در این زمینه، معیارها و زیر معیارهای تاثیرگذار بر آتش سوزی پس از زلزله و آسیب پذیری مناطق شهری استخراج گردید . این معیارها مشتمل بر چهار معیار اصلی دسترسی، سازه ها، روشهای مقابله و عوامل خطرزا بود به طوری که هر کدام دارای زیرمعیارهایی میباشند. سپس این زیرمعیارها توسط گروه خبرگان و به روش مقایسه زوجی، اولویت بندی شدند . در آخر به منظور بررسی تاثیر جنس سازه بر میزان آسیب پذیری، پدیده آتشسوزی پس از زلزله در ساختمان فولادی مدلسازی و تحلیل شده است. یافته ها: شاخص جنس سازه، ریسک آتش سوزی پس از بحران زلزله را در ساختمان افزایش میدهد. وسعت آتش سوزی بر روی سازهای که دارای پوشش ضدحریق بر روی ستونهای خود است تاثیر چندانی ندارد و نوع خرابی به مشخصات و مقاومت تیر در برابر آتش سوزی وابسته است. در سازه بدون پوشش ضدحریق، سناریو آتش سوزی تاثیر بسزایی در رفتار کلی سازه خواهد داشت. به طوریکه با گسترش آتش سوزی، عملکرد کلی سازه دچار اختلال شده و مقاومت لازم در برابر بارهای وارده را نخواهد داشت.نتیجهگیری: نتایج مطالعه نشان داد برای ارزیابی ریسک آتشسوزی ناشی از زلزله معیارهای جنس سازه، تعداد علمکهای گاز شهری و ارتفاع سازه دارای بیشترین نقش بوده که باید بررسی شوند. در صورت کوتاهی و در نظر نگرفتن هر کدام از معیارهای مذکور، ممکن است شدت حادثه گسترش پید ا کرده و موجب افزایش تلفات و خسارات شود. همچنین پیشنهاد میشود از پوششهای ضد حریق بر روی ستون در مقاوم سازی ساختمانهای موجود در برابر آتش سوزی پس از زلزله با توجه به محدودیتهای اقتصادی و فنی، استفاده شود .

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، آتش سوزی ، بحران زلزله ، پوشش ضد حریق.