مطالعه اثرات تفاله زیتون بر روی رشد گیاه برنج طی مراحل مختلف حیات گیاه در استان خوزستان

استان خوزستان با دارا بودن اراضی قابل کشت مناسب، 33 درصد آب های جاری کشور، سطح قابل ملاحظه زیر کشت کل برنج کشور می تواند به عنوان یکی از مناطق مستعد نقش به سزایی را در جهت افزایش تولید برنج ایفا کند. مصرف بی رویه کودهای شیمیایی به منظور افزایش محصول سبب آلودگی های زیست محیطی می گردد. از سوی دیگر، رشد روزافزون جمعیت و تامین غذای سالم مستلزم استفاده صحیح از این کودها می باشد. بنابراین جایگزینی کودهای آلی که دارای منشا زیستی بوده و اثرات آلوده کنندگی نداشته باشد لازم به نظر می رسد. تفاله ی حاصل از روغن کشی زیتون به علت دارا بودن ترکیبات مختلف به واسطه داشتن ترکیبات آلی می توانند به عنوان ماده حاصل خیز کننده خاک مورد استفاده قرار بگیرد. این آزمایش در تابستان سال های 1393 و 1394 در مزرعه واحد تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در ایستگاه تحقیقاتی شاوور به اجرا درآمد. آزمایش در شرایط گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی یا میزان تفاله زیتون در خاک شامل پنج تیمار ( 7 ،5 ،3 ،1 ،0 ) درصد در خاک و عامل فرعی شامل سه رقم بومی چمپا، عنبوری قرمز و غیر بومی دانیال بود. گیاهان تیمار شده پس از رشد طی سه مرحله رویشی، زایشی و رسیدگی گیاه مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، کاربرد تفاله زیتون موجب افزایش میزان ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، سطح برگ و شاخص های مربوط به عملکرد گیاه در هر دو سال شده است. بررسی تغییرات میزان رنگدانه-های فتوسنتزی، کربوهیدرات، پرولین، پروتئین و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز،پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز نشان داد که اعمال تفاله زیتون منجر به افزایش شاخص های ذکرشده نسبت به تیمار شاهد گردید. گیاهان تیمار شده با تفاله زیتون کاهش در میزان مالون دی آلدئید به تیمار شاهد نشان دادند. رقم بومی چمپا عملکرد بالاتری نسبت به ارقام دیگر نشان داد، غلظت بهینه، 5% بود. نتایج آنالیز آماری مرکب بین دو سال نشان دهنده این بود که اغلب فاکتورهایسنجش شده در سال دوم بیش از سال اول بود و یا بدون اختلاف آماری معنی داری بودند و دلیل احتمالی آن تجزیه تدریجی مواد آلی در طول دوره آزمایش می باشد.ازآنجا که تفاله زیتون منبع غنی از مواد مغذی و آلی موردنیاز برای رشد گیاه است، استفاده از آن به منظور افزایش عملکرد و کیفیت در تولید محصولات کشاورزی توصیه می گردد.