ارائه مدلی جهت سنجش وضعیت زیست پذیری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی

پژوهش حاضر با هدف کلی طراحی مدلی جهت سنجش وضعیت زیست پذیری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه خانوارهای روستایی شهرستان هندیجان واقع در استان خوزستان می باشد که تعداد کل آنها 1906 خانوار است و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 230 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخت بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS19 و Lisrel8.54 و برای نشان داده محدوده جغرافیایی مطالعه از ArcGIS10.5 استفاده شد. نتایج شاخص های چهاردهگانه در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی از دیدگاه خانوارهای روستایی مدنظر قرار گرفت. نتایج نشان می دهد میانگین عددی حاصل از محاسبه ی شاخص زیست پذیری خانوارهای روستایی در میان پاسخگویان نشان دهنده پایین بودن مقادیر میانگین به دست آمده از حد متوسط (میانه نظری 2/5) در 10 شاخص (اشتغال و درآمد، فعالیت های غیرزراعی، درآمد انتقالی، پیوستگی و تعلق مکانی، امنیت فردی و اجتماعی، مشارکت و همبستگی، کیفیت بصری، خدمات زیرساختی، چشم انداز و آلودگی) از مجموع 14 شاخص مورد بررسی بود. در مجموع با توجه به نتایج می توان گفت که روستاهای مورد مطالعه از نظر شاخص های فعالیت های غیرزراعی، درآمدهای انتقالی، امنیت فردی و اجتماعی، مشارکت و همبستگی در وضعیت بهتری نسبت به سایر شاخص ها دارند. علاوه بر این به منظور اعتبارسنجی شاخص های مورد بررسی از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد که بیانگر اعتبار مناسب شاخص های مورد بررسی بود.

کلیدواژه ها:

زیست پذیری ، مخاطرات محیطی ، توسعه پایدار ، خانوارهای روستایی