بررسی میزان آگاهی، آموزش و مشارکت عمومی در مدیریت پسماندهای پلاستیکی: مطالعه موردی در شهرستان ایوان

مدیریت پسماند عبارت است از مجموعه مقررات مرتبط با کنترل تولید، ذخیره، جمع آوری، حمل و نقل، پردازش و بازیافت و بازیابی منابع و انرژی و دفع پسماند منطبق بر بهترین اصول بهداشت عمومی ، اقتصاد، علوم مهندسی، حفاظت از محیط زیست، زیباشناختی و دیگر ملاحظات زیست محیطی و همچنین نگرش جامعه می باشد. پسماند حجیم ترین مصنوع دست بشر است. با توجه به کسترش صنایع بسته بندی و مصارف پلاستیکها در این صنایع بخصوص بسته بندی مواد غذائی، داروئی و بهداشتی، این مسئله موجب افزایش زباله های ناشی از این محصولات و ایجاد آلودگی های زیست محیطی شده است . با یک برنامه ریزی خوب، برای بازیافت ضایعات پلاستیکی، نه فقط آلودگی محیط زیست را کاهش می دهد بلکه می توان این مواد را به جای مواد اولیه دوباره مصرف کرد . هرساله میلیون ها تن مواد حاصل از ضایعات صنعتی و زباله های خانگی، از جمله ضایعات پلاستیکی وارد فرآیند دفن، سوزاندن و یا به آب ریختن زباله ها می شوند. بطوری که از 26 میلیون تن پلاستیک مصرفی در اروپا غربی 14 میلیون تن آن ضایعات بوده است. در صورتی که برای از بین بردن این حجم از ضایعات از روش های فوق استفاده شود تبعات جبران ناپذیری بر عرصه محیط زیست و بهداشت عمومی خواهد داشت. چراکه سوزاندن ضایعات پلاستیکی در هوای آزاد باعث متصاعد شدن گازهایی همچون, CO CO2 , NH3 , NO, SO3 , PbO و دی اکسین خواهد شد که موجب اختلال در رشد گیاهان و اختلال در دستگاه تنفس انسان می شود. مشار ت عمومی در مدیریت اصولی پسماند شهری نقشی حیاتی دارد و اطلاع رسانی، آموزش و توانمندسازی از ملزومات استفاده از این پتانسیل هستند. در این مطالعه، میزان آگاهی، آموزش و مشارکت عمومی در مدیریت پسماند در شهر ایوان استان ایلام در سال 97-1396 مورد بررسی قرار گرفت. براساس یافته های بدست آمده تنها 15% از مردم از سطح آگاهی مناسب در زمینه مدیریت پسماند برخوردار بودند. وضعیت کلی آموزش مردم در زمینه مدیریت پسماند نیز نامطلوب بود، سطح آموزش دریافتی 85% مردم ضعیف یا بسیار ضعیف بدست آمد. مشار کت عمومی در مدیریت پسماند در زمینه های مختلف متفاوت بود. مشارکت در فعالیت هایی نظیر پرهیز از ریخت و پاش پسماند و رعایت زمانبندی در انتقال پسماند به مخازن جمع آوری نسبتا مناسب بود، در زمینه های کاهش تولید پسماند و جداسازی اجزاء قابل بازیافت، مشار ت نسبتا کمتری مشاهده شد و جداسازی پسماند خطرناک و تولید کمپوست خانگی بعلت عدم وجود امکانات و آموزش، صورت نمی گرفت. این مطالعه نشان داد که برای افزایش میزان مشارکت عمومی در مدیریت پسماند، علاوه بر آموزش عمومی باید امکانات لازم برای مشارکت مردم فراهم شده و گسترش یابد. تکرار و استمرار برنامه های آموزشی، آموزش چهره به چهره و استفاده بیشتر از رسانه های تلویزیون و اینترنت مورد تایید است.

کلیدواژه ها:

پسماندهای پلاستیکی ، آموزش عمومی ، شهر ایوان ، مدیریت پسماند