میکرومورفولوژی املاح ناشی از دریاچه ارومیه در قسمتی از اراضی شور_ سدیمی غرب دریاچه ارومیه

میکرومورفولوژی خاک علمی است که میکروفابریک مواد خاکی را در حالت تخریب نشده با روش های میکروسکوپی و اولترامیکروسکوپی (میکروسکوپ پولاریزان، SEM و EDS ) مطالعه می کند. در تحقیق حاضر به منظور بررسی تجمعات نمکی در خاک های شور-سدیمی اراضی غرب دریاچه ارومیه، یک ردیف اراضی متشکل از چهار پروفیل خاک مورد بررسی قرار گرفت. این پروفیل ها طبق روش های استاندارد تشریح شدند و نمونه های دست نخورده از افقهای مشخصه تهیه گردیدند. مقاطع نازک نیز از نمونه های دستنخورده و جهت دار تهیه شدند و با میکروسکوپ پولاریزان مورد بررسی قرار گرفتند. طبق نتایج میکرومورفیک، در این خاک ها تجمعات نمکی به صورت پوشش هایی در سطوح منافذ و خاکدانه ها و همچنین پرشدگی های منافذ حضور دارند. در این خاک ها پوشش های نمک به صورت پوسته های ناپیوسته و در برخی موارد به صورت پوسته های پیوسته و متشکل از کریستال های مکعبی و یوهدرال و سابهدرال هالایت در سطوح منافذ و خاکدانه ها مشاهده شدند. اندازه کرسیتال های نمک در این پوسته ها در محدوده دامنه μm25 - 10 متغیر بود و با افزایش عمق کاهش نشان داد. همچنین، ضخامت پوسته های نمک نیز در دامنه μm50 - 20 تغییر می کرد. پرشدگی ها متشکل از کریستال های عمدتا انهدرال و تا حدی سابهدرال نمک هستند که فضای داخل منافذ مربوطه را به صورت کامل یا تقریبا کامل پر کرده اند. در هر حال میزان پرشدگی منافذ توسط نمک ها بین 90 تا 100 در صد متغیر بود. به نظر می رسد تجمعات نمکی در این خاکها در اثر صعود کاپیلاری از سطح ایستابی بالا و تبخیر و رسوب املاح در سطح یا نزدیک به سطح خاک تشکیل شده اند.

کلیدواژه ها:

دریاچه ارومیه ، میکرومورفولوژی ، خاک های شور-سدیمی ، پوشش های نمکی