انعکاس تزئینات معماری در نگاره های شاهنامه با یسنقری دوره صفویه

در دوره صفویه به سبب ایجاد یک حکومت مرکزی قدرتمند و امنیت حاصل از آن و البته هنر دوستی و هنرپروری پادشاهان این سلسله، شاهد رشد و توسعه هنرها و صنایع مختلف هستیم. معماری و نگارگری از جمله هنرهایی هستند که در این دوره به اوج شکوفایی رسیدند. توجه به تزئین بناها در عصر صفوی از مواردی است که اهمیت چشمگیری دارد. این توجه و رسیدگی را علاوه بر بناهای به جا مانده می توان در نگاره ها نیز مشاهده کرد. مینیاتورهای عصر صفوی به ویژه آن هایی که در نیمه ی اول این حکومت خلق شده اند تصویر جامعی از عناصر تزئینی بناها در اختیارما قرار می دهد. بدیهی است در عین این که تزئینات، در نگارگری و معماری شباهت هایی به هم دارند دارای اختلافاتی نیز می باشند. این تحقیق از نظر هدف در زمره ی تحقیقات بنیادی است روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای از شناسه برداری مقالات، پایان نامه و کتب استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش 10 تصویر دوره صفویه به روش نمونه گیری وضعی (انتخابی) مورد توصیف –تحلیلی است که مطالب و تصاویر پس از جمع آوری باروش تجزیه وتحلیل کیفی ، توصیف وتحلیل شده است .عناصر تزئینات موجود در بناهای مینیاتورها را می توان به چهار دسته ی اصلی هندسی، اسلیمی، کتیبه ای و رئالیستی تقسیم کرد. این نقوش با شیوه های متفاوتی اجرا شده اند. در ترسیم نقوش از تزئینات موجوددر معماری صفوی و پیش از آن الهام گرفته شده است. بعضی از نقوش هم در مینیاتور ها و هم در معماری مورد استفاده بیش تری داشته اند. میزان و نحوه به کار گیری نقوش در آثار متعلق به مکاتب مختلف، متفاوت است چنان که بیش ترین بهره گیری از تزئینات متعلق به مکتب تبریز می باشد. در این پژوهش تزئینات معماری در نگاره های صفوی مورد مطالعه قرار گرفته است که میتوان دید این نگاره ها نقوش های مختلف اسلیمی و هندسی در آن به کار رفته است. هدف این پژوهش بازتاب کاربردی تزئینات معماری در مینیاتورهای دوره صفویه که در پایان می توان گفت، در این زمینه در این نگاره ها نقوش های هندسی اسلیمی و همچنین رنگ هایروشن و گرم در این نگاره ها استفاده می شده است.

کلیدواژه ها:

مینیاتور ، دوره صفوی ، معماری ، تزیینات