طراحی و ساخت بطری آشامیدنی ارگونومیک توسط پرینتر سه بعدی

سابقه و هدف: ارگونومی دانش هماهنگ کردن محیط، تجهیزات و کار با توانایی ها و محدودیت های انسان است. این دانش جوان با استفاده از علوم دیگری همانند فیزیولوژی، آناتومی، تنسنجی (Anthropometry)، بیومکانیک و روانشناسی خصوصیات، ویژگی ها، توانایی ها و محدودیت های انسان را میشناسد. آنتروپومتری یک شاخه بیومتریک است که تنها شامل انسان است. مفهوم کلی این است که اندازه بدن را بدست آوریم. ابعاد آنتروپومتری تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرند شامل سن، جنس، قومیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، محیط زیست و منطقه است. ابعاد آنتروپومتری بدست آمده از اندازه گیری در مرحله طراحی با نرم افزارهای CAD استفاده می شود. یکی از پراستفاده ترین محصولات، بطری آب آشامیدنی است هدف از این مطالعه، طراحی بطری آشامیدنی با توجه به اصول و استاندارد های ارگونومی جهت کاهش اختلالات اسکلتی - عضلانی ناحیه گردن و دست و افزایش رضایت مصرف کنندگان از استفاده این محصول، پرداخته شد.مواد و روشها: این مطالعه بهصورت مقطعی در بازه زمانی تیر تا مهر 1396 انجام گرفت. در این مطالعه 576 نفر مورد اندازه گیری ابعاد آنتروپومتریک قرار گرفتند. افراد در دسترس در اندازه گیری شرکت کردند. این افراد طبق اصول اندازه گیری فیزانت، توسط آنتروپومتر در شرایط یکسان اندازه گیری شدند. اطلاعات دموگرافیک افراد نیز ثبت شد. جهت اندازه گیری ابعاد از کالیپر دیجیتالی استفاده شد. پس از جمع آوری داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS16 شاخصهای توصیفی مانند صدک پنج، پنجاهم و نودوپنج ابعاد مورد استفاده ، بزرگترین و کوچکترین داده ، میانگین و انحراف معیار برای این ابعاد محاسبه شد. جهت طراحی طرح پیشنهادی از نرم افزار Solid works و جهت ساخت اولین نمونه طراحی شده از پرینت 3D استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه 290 زن (%50/3) و 286 مرد (%49 /7) اندازه گیری شدند. میانگین و انحراف معیار سن افراد مورد مطالعه (40/58-9/95)، قد (1/66-1/14)، .(26/85-4/50) BMIدراین مطالعه (% 90/8) افراد راست دست و (%9/2) چپ دست بودند. صدکهای لازم جهت طراحی بدنه بطری محاسبه شد. استاندارد های جهانی بطری، وارد طراحی شدند.معادلات لازم جهت طراحی دهانه، درپوش و بدنه بدست آمد و در فضای سه بعدی نرم افزار Solid works طراحی صورت گرفت. و اولین نسخه از بطری آب آشامیدنی ارگونومیک ساخته شد.نتیجه گیری: طراحی یک محصول مطابق ابعاد بدن افراد ایرانی و تشکیل بانک اطلاعاتی از ابعاد آنتروپومتری یک نیاز ضروری برای جامعه ایرانی است. به دلیل نوپا بودن دانش ارگونومی فعالیتهای انجامشده در حوزه آنتروپومتری چشمگیر نیست . فعالیت متخصصین این حوزه میتواند کمک فراوانی به تکمیل این بانک اطلاعاتی کند. هر زمانی که در جهت مطابقت بیشتر محصول با بدن انسان پیش برویم رضایت کاربران افزایش یافته و اختلالات اسکلتی - عضلانی ناشی از عدم تطابق نیز کاهش مییابد.