کانی شناسی و تکامل دیاژنزی فسفریت و سنگهای فسفات دار سازند جیرود در برش پاقلعه، منطقه خطیرکوه، جنوب قائمشهر، البرزمرکزی

سازند جیرود به سن دونین بالایی در ب4رشهای پاقلعه از جنوب قائمشهر (البرز مرکزی) میزبان افقهای فسفاتی شامل ماسهسنگ فسفات-دار، فسفریت و سنگ آهک فسفاتدار میباشد. مطالعه حاضر اساسا بر روی تکامل کانیشناسی طی دیاژنز دفنی عمیق و هوازدگی سطحی افقهای فسفاتی متمرکز است. فسفریتها حاوی قطعات گلی فسفاتی، لیتوکلستهای فسفاتی غنی از کوارتز، بایوکلستهای فسفاتی شده وخرده های استخوانی است که مراحل مختلف شستشو، انتقال مجدد و رسوبگذاری را پشت سر گذاشتند. قطعات فسفاتی به شدت فشرده شدهاند و سطح تماس مضرسی دارند که امتداد درزها با انحلال و رسوب مجدد ایلیت و آپاتیت های بیرنگ و بلورین نوع دو((CFA2 پر شده است. آپاتیت های نوع دو با رنگ آبی روشن کاتدولومینانس از آپاتیتهای نوع یک قابل تشخیص هستند. کوارتز نیز ساختهای دگرشکلی صفحهای و رشد مجدد را نشان میدهد که در اثر دیاژنز دفنی عمیق در ماسهسنگ فسفاتدار توسعه بیشتری یافته است. در ادامه دولومیتهای آهندار، آنکریت و کلریت تحت شرایط احیایی و قلیایی در تخلخل ثانویه رسوب کردهاند. هوازدگی سطحی موجب اکسیداسیون پیریت و ایجاد شرایط pH اسیدی شد که در آن Ca و P از فسفاتها، Fe و S از پیریت، Fe، Ca، Mg و Mn از کربناتهای آهن دار و Al و Si از آلومینوسیلیکاتها آزاد شدند و گوتیت، پسیلوملان، کلسیت، ژیپس و کراندالیت را تشکیل دادند.

کلیدواژه ها:

جیرود ، فسفات ، دیاژنز دفنی ، هوازگی