بررسی تغییرات ساختار بافتی گناد ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) پس از تجویزخوراکی عصاره سویا

شانک زرد باله گونه ای هرمافرودیت پروتاندروس (ابتدا نر و سپس ماده) می باشد. نشان داده شده است که فیتو استروژن ها علاوه بر اثرات استروژنیک، می توانند برای عملکرد تولید مثل سمی باشند. در مطالعه حاضر ماهیان به مدت 14 روز با غذای حاوی عصاره هیدروالکلی سویا با سه دوز 2/5 ، 5 و 7/5 درصد وزن غذا تغذیه شدند. نمونه گیری از گناد در روزهای 0، 7، 10 و 14 انجام شد. نمونه ها در فرمالین %10 قرار گرفتند. مقاطع بافتی به ضخامت 5 میکرون پس از مراحل پاساژ بافتی تهیه و پس از رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین به وسیله میکروسکوپ نوری و لنز و نرم افزار Dinolite capture مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجویز خوراکی دوز 2/5 عصاره نشان داد که در روز های 7 و 10، درصد فولیکول های زرده سازی و نزدیک به زرده سازی نسبت به گروه شاهد افزایش پیدا کرده بود. اما در روز 14 نمونه برداری درصد فولیکول های نابالغ بیشتر بود. بررسی بافت شناسی نمونه های دریافت کننده دوز 5 در روز 7 نشان داد که درصد فولیکول های زرده سازی نسبت به شاهد افزایش یافته بود و اکثر فولیکول های در مرحله زرده سازی قرار داشتند، در صورتیکه در روز 10 هیچ فولیکول زرده سازی مشاهده نشد و در چند نمونه بافت بیضه گزارش شد. در روز 14 نمونه برداری از دوز 5 عصاره هیچ فولیکولی در گناد مشاهده نشد و تمامی نمونه ها بیضه گزارش شدند. بررسی بافت شناسی نمونه های دریافت کننده دوز 7/5 عصاره در روز 7 نشان داد که اکثر فولیکول ها در مرحله پیش زرده سازی قرار داشتند، همچنین در روز 10 تمامی نمونه ها بیضه گزارش شدند. در روز 14 نمونه برداری، دو نمونه بافت بیضه- تخمدان داشتند که در تخمدان آن ها 100 درصد فولیکول ها نابالغ بودند و در یک نمونه تنها بافت تخمدان نابالغ گزارش گردید. به نظر می رسد که افزایش در تجویز خوراکی فیتو استروژن سویا در ماهیان شانکی که در مرحله تغییر جنسیت می باشند، سبب پسرفت گناد و ممانعت از تشکیل و یا رشد و توسعه فولیکول ها می گردد.

کلیدواژه ها:

فیتو استروژن ، عصاره سویا ، بافت شناسی ، شانک زرد باله ، تخمدان