فوائد سلامت بخش غذایی و دارویی میوه سپستان

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه حود 600 میلیون نفر در سراسر دنیا پس از مصرف غذاهای آلوده، بهبیماری های گوارشی ناشی از عفونت و مسمومیت غذایی دچار میشوند. با توجه به افزایش مقاومت میکروارگانیسم هابه آنت یبیوتیک ها به ویژه میکروب های عامل فساد و مسمومیت غذایی، و همچنین بیماریهای ناشی از مصرف موادغذایی آلوده و تحمیل هزینه های درمانی فراوان، استفاده از گیاهان دارویی و محصولات آنها به عنوان جایگزینآنتی بیوتیک های شیمیایی رایج افزایش یافته است. بنابراین استفاده از گیاهان دارویی به عنوان عوامل ضد میکروبیجدید کاربردهای فراوانی در زمینه های مختلف از جمله صنعت داروسازی و صنایع غذایی پیدا کرده است. از جملهگیاهان دارویی که اثر درمانی آن از گذشته تاکنون به اثبات رسیده است، می توان گیاه درختی سپستان با نام علمی.Cordia myxa L را نام برد. این گیاه، از خانواده گاوزبانیان (Boranginaceae) است که با نام های محلی انبو یا لیمنیز شناخته می شود. سپستان عموما در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رویش دارد. تا کنون 250 گونه از جنسcordiaceae شناخته شده است که چهار گونه آن که شامل: Cordia myxa L. ، Cordia crenata Del ، Cordia dichotoma Forst و Cordia rothii Roem در ایران شناخته شده است. از لحاظ مورفولوژی درختی برگ ریز بهارتفاع حداکثر دوازده متر، با تنه صاف و بدون انشعاب است که در تابستان ثمر میدهد. اندام هوایی پوشیده از کرک هایخشن می باشد. دارای برگ های چرمی، بیضی، ضخیم و دمبرگ بزرگ است. پوست ساقه صاف و قهوه ای متمایل بهخاکستری می باشد. میوه سپستان قابلیت خوراکی دارد و پس از رسیدن کروی شکل و به اندازه گیلاس و به رنگ زرداست. مزه میوه بعد از رسیدن شیرین و دارای آب و موسیلاژ فراوانی است. میوه نارس آن برای ترشی به کار می رود.هسته میوه حاوی مقدار زیادی اسیدچرب و پروتئین است که برای تغذیه دام مناسب میباشد. صمغ پلی ساکارید حاصلاز گیاه برای اهداف دارویی مختلف مناسب است. میوه حاوی ترکیباتی نظیر اسیدهای چرب (مانند اسید پالمتیک،آراشیدیک، اولئیک، استئاریک و لینولئیک)، 4 گلیکوزید فلاوونوئیدی (روبینین، روتین، روتوزید و هسپریدین)، یکآگلیکون فلاوونوئیدی (دی هیدروروبینیتین) و 2 مشتق فنلی (کلروژنیک اسید و کافئیک اسید) می باشد. پژوهش هایمختلف خاصیت آنتی اکسیدانی گونه های مختلف سپستان نظیر cordia gilletiide Wiled را به اثبات رسانده است.همچنین، اثر بازدارندگی عصاره دانه میوه سپستان بر باکتری های مختلفی نظیر استافیلوکوکوس ارئوس و باسیلوسسرئوس و سویه قارچی کاندیدا آلبیکنس قابل ملاحظه گزارش شده است. علاوه بر خواص فوق، میوه گیاه سپستان بهعنوان پوشش خوراکی مورد توجه قرار گرفته است. تقاضای بالای مصرف کنندگان برای حفظ کیفیت بهتر و تازگیمحصولات غذایی با پیشرفت کاربرد پوشش ها و فیلم های خوراکی رو به افزایش است؛ چراکه فیلم ها و پوشش هایخوراکی میتوانند همانند یک محافظت کننده از مواد غذایی در برابر میکروارگانیسمها، نفوذ اکسیژن، خروج رطوبتو طعم محافظت کنند. پوشش های طبیعی همانند کربوهیدرات ها و پروتئین ها علاوه بر زیست تخریب پذیر بودن باعثحفظ کیفیت و افزایش عمر نگهداری محصولات غذایی میشوند. میوه سپستان به دلیل داشت موسیلاژ فراوان، خاصیتضد میکروبی و خاصیت درمانی زیاد میتواند جایگزین مناسبی برای پلیمرها و بسته بندی های زیست تخریب ناپذیر باشد.

کلیدواژه ها:

ضدمیکروبی ، موسیلاژ ، زیست تخریب پذیر ، فیلم خوراکی