اندازه گیری پاتولین در آبمیوه جات

مایکوتوکسین ها متابولیت ثانویه کپک ها هستند که بر روی مواد غذایی مختلف تولیده شده و در صورت ورود به بدن،سلامت انسان را به طور جدی به خطر می افکنند. یکی از انواع مهم مایکوتوکسین ها پاتولین است که بیشتر در میوهها از جمله سیب، گلابی، انگور و سایر میوه ها تولید میشود اما در انواع دانه ها به ویژه دانه های مرطوب نیز ممکناست تولید شود. پاتولین در واقع یک لاکتون پلی کتید است که توسط گونه های خاص برخی کپک ها از جمله پنیسیلیوم، آسپرژیلوس و بایسوکلامیسس تولید میشود. این ترکیب، یک ماده سمی بوده و موجب جهش زایی،مسمومیت جنین و نقص در سیستم ایمنی بدن می شود. انتقال پاتولین از سیب به آب سیب، کمپوت و سایر محصولاتحاصل از آن در طی فرآیند تولید آن در صنعت، بسیار مورد توجه متخصصین ایمنی مواد غذایی قرار گرفته است. باتوجه به اثرات نامناسب پاتولین، اتحادیه اروپا، حد مجاز آن را برای آب سیب 50 میکرو گرم در کلیوگرم، برای فرآوردههای تخمیری سیب مانند سرکه 25 و برای برخی محصولات سیب مانند پوره 10 که در غذای کودک و نوزاد استفادهمی شود، 10 میکروگرم در کیلوگرم تعیین نموده است. با توجه به این موضوعات هدف از این بررسی اندازه گیریپاتولین در 15 نمونه آب سیب موجود در بازار مصرف بود. مقدار پاتولین با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع باکارآیی بالا مجهز به آشکارساز دیودی اندازه گیری شد. برای تخلیص نمونه ها ستون مایکوسپ 228 استفاده شد.مخلوط استونیتریل و آب به نسبت 7 و 93 درصد حجمی-حجمی به عنوان فاز متحرک تهیه شد. برای بررسی خطیبودن ابتدا منحنی 5 نقطه ای استاندارد در محدوده 20 تا 200 میکروگرم بر لیتر رسم شد. برای تعیین دقت روش،نمونه آب سیب عاری از پاتولین در دو سطح 40 و 100 میکروگرم در لیتر غنی شده و سپس مقدار پاتولین به روشفوق اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد منحنی استاندارد در محدوده مورد بررسی خطی بوده (R2=0.993)،مقدار بازیافت بیت 87/7 تا 93/5 درصد بوده و حد تشخیص (LOD) و حد اندازه گیری (LOQ) به ترتیب 9 و 27میکروگرم بر لیتر به دست آمد. از بین 15 نمونه مورد بررسی، در 5 نمونه (% 30) پاتولین مشاهده شد که مقدار آنبین 20 تا 98 میکروگرم بر لیتر بود و در دو نمونه مقدار آن از حد مجاز استاندارد اتحادیه اروپا بالاتر بود. نتایج اینبررسی نشان داد مقدار پاتولین در آب میوه جات ، با توجه به اثرات نامناسب آن برای ایمنی مصرف کننده، باید توسطتولید کننده آن محصول و سازمانها و نهادهای دولتی مسئول مانند سازمان استاندارد و غذا و دارو مورد پایش و بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آب سیب ، آب میوه ، پاتولین ، کروماتوگرافی مایع