مبانی نظری امکان بازنگری بنیادین قانون اساسی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,908

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPLSQ-50-1_008

تاریخ نمایه سازی: 6 آبان 1398

چکیده مقاله:

قانون اساسی نتیجه اراده قدرت برتری به نام قوه موسس است که در راس سلسله مراتب قوانین قرار دارد. ازاین رو، لازم است علاوه بر پیچیدگی سازوکار بازنگری در قانون اساسی نسبت به قوانین عادی، در زمینه مفاد بازنگری نیز الزاماتی مورد توجه قرار گیرد. برخی قوانین اساسی پاره ای از موضوعات را از شمول بازنگری ممنوع و استثنا می کنند که نگارندگان بازنگری این موارد را بازنگری بنیادین قانون اساسی تعبیر می کنند. بازنگری بنیادین قانون اساسی عبارت است از بازنگری و تغییر در اصول و مفادی که شاکله و مبانی یک نظام حقوق اساسی را تشکیل می دهند. بازنگری بنیادین ناظر بر تغییر در یک سری از ارزش ها و مبانی بنیادین و اصول فرادستوری در قانون اساسی است. در مقاله حاضر در پاسخ به این پرسش که مبانی بازنگری بنیادین قانون اساسی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چیست نگارندگان با بهره مندی از شیوه توصیفی – تحلیلی، به بررسی و تحلیل موضوع پرداخته اند و از منظر ایشان، استثنا کردن موضوعاتی از قلمرو بازنگری قانون اساسی قابل انتقاد و خدشه است. به اعتقاد نگارندگان قانونگذار اساسی ایران، در توسعه اصول فرادستوری به ویژه پایه های ایمانی، اهداف جمهوری اسلامی، جمهوری بودن حکومت و برخی دیگر از قیود با پذیرش اینکه اصل نظام حقوقی- سیاسی مبنی بر مردم سالاری دینی باید مورد احترام و صیانت مقام بازنگری کننده باشد، افراط کرده است. درباره مبانی نظری بازنگری بنیادین قانون اساسی دو نظر (احترام به حق تعیین سرنوشت و عدم درج محدودیت و دیگری، در نظر گرفتن محدودیت های بازنگری با توجه به محتوای هر نظام حقوقی- سیاسی) قابل طرح است. فرضیه نگارندگان مقاله حاضر آن است که قانونگذار قانون اساسی بدون افراط در ایجاد چارچوب های ساختاری، حق تعیین سرنوشت ملت را محترم بشمارند و اصول کلی مدنظر خویش را ارائه دهند. از جمله امتیازهای این مقاله، تحلیل قیود غیرقابل بازنگری براساس شاخص های نظری است.

نویسندگان

سید محمدمهدی غمامی

استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

سید حسن حسینی

کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فارسی و عربی ...
  • الف) کتاب ها ...
  • ارسطا، محمدجواد (1394). نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ...
  • بارنت، اریک (1386). مقدمه ای بر حقوق شناسی، ترجمه عباسعلی ...
  • خمینی، سید روح الله (1378). صحیفه امام (مجموعه آثار امام ...
  • صدر، سید محمدباقر (1421ق). الاسلام بقود الحیاه(موسوعه الشهید صدر)، قم: ...
  • صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ...
  • طریحی، فخرالدین (1375). مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، چ ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی (1384). فقه سیاسی: حقوق شناسی و مبانی ...
  • غمامی، سید محمدمهدی (1390). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چ ...
  • قاضی شریعت پناهی، سید ابوالفضل (1390). بایسته های حقوق شناسی، ...
  • قانون اساسی ایالات متحده آمریکا مصوب 1789 و اصلاحیه اول ...
  • قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1358 و اصلاح آن ...
  • کعبی، عباس (1394). مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چ ...
  • گرجی، علی اکبر (1395). حقوقی سازی سیاست، چ دوم، تهران: ...
  • لاریجانی، محمدجواد (1373). حکومت مباحثی در مشروعیت و کارآمدی، تهران: ...
  • لاک، جان (1387). رساله ای درباره حکومت، ترجمه حمید عضدانلو، ...
  • منتسکیو، شارل لویی (1370). روح القوانین، ج 2، چ نهم، ...
  • معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی، ج 1، چ بیست وپنجم، ...
  • واعظی، احمد (1377). جامعه دینی، جامعه مدنی، قم: پژوهشگاه فرهنگ ...
  • ویژه، محمدرضا (1394). کلیات حقوق اساسی، چ دوم، تهران: سمت. ...
  • ______________(1394). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 1، چ سیزدهم، ...
  • نائینی، محمدحسین (1327ق). تنبیه الامه و تنزیه المله، قم: موسسه ...
  • یوسفی، حیات الله (1389). ساختار حکومت در اسلام، چ اول، ...
  • اخوان کاظمی، بهرام (1382). کارآمدی در نظام جمهوری اسلامی ایران ...
  • ________________(1378). کلیاتی در باب اجتهاد و شیوه های آن ، ...
  • خامنه ای، سید علی (1372). پیام آیت الله خامنه ای ...
  • فلدمن، فلیپ ژان (1389). تفکیک قوا و مشروطه گرایی: افسانه ... [مقاله ژورنالی]
  • قاضی شریعت پناهی، سید ابوالفضل (1371). قانون اساسی؛ سیر مفهوم ... [مقاله ژورنالی]
  • هاشمی، سید محمد (1369). بررسی تطبیقی و موضوعی بازنگری قانون ...
  • قریشی، فردین (1389). بحران ناهماهنگی پایدار قوای سه گانه حاکمیت: ... [مقاله ژورنالی]
  • کدخدایی، عباسعلی؛ جواهری طهرانی، محمد (1391). تفکیک قوا؛ رویای تقدیس ...
  • Colon-Rios, Joel (2010). The Legitimacy of the Juridical: Constituent Power, ...
  • Jefferson, Edited by Francis D. Cogliano, Wiley-Blackwell, 2012 Macdonald, Forrest(1990), ...
  • Patterson (Edwin W.) (1953). Jurisprudence, Men and Ideas of the ...
  • Rebecca L, Brown (1991). Separated Powers and Ordered Liberty, 139 ...
  • Roznai, Yaniv (2017). Unconstitutional Constitutional Amendments: The Limits of Amendment ...
  • Thomas W, Merrill (1991). The Constitutional Principle of Separation of ...
  • Weinberger, Ota (2012). Law, Institution and Legal Politics: Fundamental Problems ...
  • B) Articles & Reports ...
  • Elster, Jon (2000). Ulysses Unbound: Studies in Rationality, Precommitment, and ...
  • Patrick K (2007). muwanguzi: Reconciling Uti Possidetis and Self Determination: ...
  • Pozas-Loyo, Andrea and Ríos-Figueroa, Julio(2011), The Politics of Amendment Processes ...
  • نمایش کامل مراجع