تایید نشانگرهای مولکولی ناجفت پیوسته با ژن مقاومت به ریزومانیا (Rz1) و بررسی اثر دز ژن در ژنوتیپ‎های چغندرقند

ریزومانیا مهم‎ترین بیماری چغندرقند در ایران و برخی از مناطق جهان است که می‎تواند نقش مهمی در کاهش عملکرد محصول داشته باشد. مناسب‎ترین راه‎کار مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. ردیابی ژن‎های مقاومت با استفاده از نشانگرهای مولکولی در برنامه‎های به‎نژادی ضروری است. در این تحقیق برای تایید و تکرارپذیری شش نشانگر مولکولی ناجفت، از چندین توده اصلاحی و رقم تجارتی چغندرقند که حامل ژن مقاومت Rz1 بودند استفاده شد. برای این منظور از داده‎های موجود الایزا مربوط به ارزیابی گلخانه‎ای مقاومت به ریزومانیا در چندین توده اصلاحی استفاده شد. برای آزمون مولکولی، نمونه‎های برگی از گیاهان مورد نظر جداسازی و پس از استخراج DNA، آزمون RAPD-PCR با کمک آغازگرهای مرتبط با نشانگرهای مورد نظر انجام گرفت. سپس محصولات RAPD بر روی ژل آگارز الکتروفورز شده و پس از رنگ‎آمیزی، نتایج مربوط به نشانگرها مشاهده و به حضور و عدم حضور نشانگر امتیازدهی شد. سپس درصد توافق نتایج نشانگرها با داده‎های الایزای مربوط به تک بوته‎ها در توده‎های اصلاحی و نیز درصد حضور نشانگرها در ارقام تجارتی محاسبه گردید. مقایسه بین نتایج الایزا و آزمون مولکولی نشان داد که نشانگرهای ناجفت (نشانگر پیوسته با آلل حساسیت) PN3 و PN7-2 به ترتیب با نسبت توافق 92 و 98 درصد با نتایج الایزا و به ترتیب با نسبت حضور 87 و 90 درصد در ارقام تجارتی حساس و نسبت حضور 75 و 97 درصد در ارقام تجارتی مقاوم از نشانگرهای مناسب برای شناسایی آلل حساسیت rz1 می‎باشند. هم‎چنین نتایج اثر دز ژن نشان داد که میانگین OD الایزا گیاهانی با ژنوتیپ هموزیگوت غالب (Rz1Rz1) به‎طور معنی‎داری کمتر از گیاهانی با ژنوتیپ هتروزیگوت (Rz1rz1) در نشانگرهای ناجفت می باشد.

کلیدواژه ها:

چغندرقند ، مقاومت ، ریزومانیا ، نشانگر مولکولی ، RAPD-PCR