تاثیر کاربرد مالچ گیاه پوششی و شیوه مدیریت علف هرز بر زیست توده علف های هرز و عملکرد کمی و کیفی چغندرقند

به منظور ارزیابی نقش مالچ گیاه پوششی باریک برگ جو (Hordeum vulgare L.) در دو سیستم تهیه بستر بذر در پاییز و تهیه بستر بذر در بهار، بر زیست توده علف های هرز و عملکرد کمی و کیفی چغندرقند، آزمایشی به ­صورت کرت­های خرد شده نواری بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی سال های زراعی 92-1391و 93-1392 در کرج اجرا شد. پنج ترکیب مختلف از زمان تهیه بستر بذر چغندرقند و مالچ گیاه پوششی جو (تهیه بستر پاییز بدون جو، شاهد پاییز)، تهیه بستر پاییز با جو کف جوی (ردیفی پاییز)، تهیه بستر پاییز با جو کف جوی و روی پشته (دستپاش پاییز)، تهیه بستر بهار بدون جو (شاهد بهار) و تهیه بستر بهار با جو کف جوی (ردیفی بهار) به­عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته­شد. جهت مقایسه تیمارهای کنترل علف هرز، هر کرت با عرض چهار متر (هشت ردیف کاشت) و طول 25 متر در جهت طولی به سه قسمت تقسیم شد.  قسمت ابتدای کرت به عنوان شاهد بدون علف­هرز (وجین دستی)، قسمت وسط کرت شاهد با علف هرز (عدم کنترل طی فصل رشد) و قسمت انتهای کرت به­عنوان تیمار کنترل شیمیایی (استفاده از علف کش­های انتخابی چغندرقند) در نظر گرفته شد. حذف گیاه پوششی و علف های هرز سبز شده در تیمارهای تهیه بستر بذر به­طور کامل در پاییز، به وسیله علف کش عمومی پاراکوات (جایگزین شخم و دیسک) انجام شد. نتایج تجزیه مرکب صفات نشان داد رقابت پوشش طبیعی علف­های­هرز مزرعه به­طور معنی­داری (P<0.01) عملکرد ریشه، عملکرد شکر و عملکرد شکرسفید را تحت تاثیر قرار داد. کاهش بیش از 50 درصدی عملکرد ریشه (12/32 تن در هکتار)، عملکرد شکر (75/4 تن در هکتار) و عملکرد شکر سفید (63/3 تن در هکتار) در تیمار شاهد با علف هرز نسبت به شاهد وجین دستی نشان دهنده پتانسیل زیاد ایجاد خسارت علف های هرز در مزرعه چغندرقند است. در سیستم تهیه بستر بذر در پاییز انجام شد، اضافه نمودن جو برای باعث کاهش عملکرد ریشه به میزان 13درصد در روش ردیفی پاییز و 19درصد در روش دستپاش پاییز نسبت به تیمار شاهد (با عملکرد ریشه 55/57 تن در هکتار) شد. با عنایت به عدم وجود تفاوت معنی دار بین تیمار تهیه بستر بذر در بهار بدون جو (شاهد بهار) با تیمار تهیه بستر بذر در پاییز بدون جو (شاهد پاییز)، برای عملکرد کمی و کیفی، چنین استنباط می شود که با تهیه بستر بذر به طور کامل در پائیز امکان زود کشت کردن چغندرقند و استفاده بهینه از پتانسیل منطقه میسر می­شود.

کلیدواژه ها:

بستر بذر ، جو ، چغندرقند ، رقابت ، علف های هرز ، کنترل تلفیقی