آسیب شناسی رشد خالقیت دانش آموزان در نظام آموزشی ایران (مورد مطالعه: مدارس دوره متوسط اول کاشان)

هدف: خلاقیت به عنوان یک هدف آموزشی ارزشمند هیچگاه در خلا حاصل نمیشود، بلکه حصول و بروز آن در ساحتهای مختلف، مستلزم پیش بینی مجموعه ای از بسترها و شرایط اولیه میباشد. لذا هدف اصلی پژوهش آسیب شناسی رشد خلاقیت دانشآموزان در نظام آموزشی ایران بود. روش: این تحقیق از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان و مدیران مدارس متوسطه دوره اول شهرستان کاشان به تعداد ۴۰۰ نفر در سال تحصیلی ۹۵-۹۴ میباشد. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای طبقهای استفاده شد. حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران ۱۹۶ نفر برآورد شد و پرسشنامه در میان ۲۲۰ نفر از دبیران و مدیران توزیع گردید و ۱۹۶ پرسشنامه معتبر، مبنای تحلیل آماری قرار گرفت. ابزار اندازهگیری، پرسشنامه محقق ساخته شامل ۳۰ گویه بسته پاسخ در قالب طیف پنج درجهای لیکرت (بسیار زیاد تا بسیار کم) و دو سوال باز پاسخ در مورد موانع و راهکارهای رشد خلاقیت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی و سازه انجام شد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ، ۹۱/۰ به دست آمد. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد در میزان تاثیرگذاری عوامل رشد خلاقیت، میانگین نقش همه مولفه ها بالاتر از حد متوسط سه می باشد و با ۹۵% اطمینان، هر شش مولفه، تاثیر معنیداری در پرورش خلاقیت دانشآموزان دارند. نتیجه گیری: طبق یافته ها، محتوا و تجارب یادگیری، راهبردهای یاددهی یادگیری، روشهای ارزشیابی، امکانات و وسایل کمک آموزشی، الگوهای ارتباطی و ساختار نظام آموزشی به صورت معنیداری در خلاقیت دانشآموزان موثر میباشند. در بررسی موانع نیز به ترتیب کتب درسی، معلمان، امکانات مدرسه، زمان، مشکلات ساختاری، روش های ارزشیابی، فضای آموزشی و خانواده بیشترین نقش را داشتند.

کلیدواژه ها:

تفکر خلاق ، آموزش و پرورش ، مدارس ، دانش آموزان ، معلمان