بررسی بافت گلیم قشقایی و اردبیل وکاربرد آن در مانتو اجتماع زنان

نگاره های بکار رفته در هنر های هر قوم و ملتی حاصل برداشت ذهنی، ذوق و تجربه شخصی بافندگان هنرمندی است که ضمن حفظ اصالت و ارزشهای قومی در گذر زمان رشد نموده است. گلیم بافی باستانی ترین شیوه فرش بافی است که قرن ها پیش از قالی بافی در خاور زمین پیدا آمده است. گلیم های قشقایی و اردبیل از مشهورترین گلیم های ایرانی است، که قدرت و انرژی طراحی آنها در هیچ جای دیگر یافت نمی شود. قشقایی ها و ترکمن ها نوآوری و تنوع طلبی خود را در خلق نقش مایه های جدید به ظهور رسانده اما از سویی پایبندی خویش را در حفظ اجزای نقوش سنتی به نمایش گذاشته اند. پژوهش حاضر، از نوع تحلیلی- توصیفی و کاربردی و روش انجام آن به شیوه کتابخانه ای و اینترنتی بوده است. پژوهش مورد نظر به معرفی برخی از نقشمایه های دستبافته های گلیمی قشقایی و اردبیلی اشاره دارد که در آن نشانه هایی از فرهنگ تصویری مردمان این خطه مشاهده می شود و سعی بر آن دارد تا این نگاره ها را به رسم عدم فراموشی و استواری در برابر مدها و الگوهای بی پایه و اساس وارداتی در پارچه وارد نماید. پرسش اصلی این تحقیق وجوه افتراق و شباهت گلیم قشقایی و اردبیل و کاربرد طرح و نقش ها در مانتوی اجتماع زنان می باشد. به این منظور بافت و نقوش دو نوع گلیم بررسی شد. یافته های تحقیق گویای آن است که طرح ها و نقوش حاکم بر گلیم، برای کاربردهای گوناگون طراحی می شود تا همه جا بتوان از آنها استفاده کرد که پرکاربردترین آن مانتوی اجتماع زنان می باشد. تابلو فرش، مفرش، زیر تلفنی، کیف دخترانه، وسایل آشپزخانه، دستگیره آشپزخانه، دمکش برنج، جای سیخ و جامدادی و... انواع محصولاتی هستند که برای کاربردهای مختلف بافته شده اند.

کلیدواژه ها:

گلیم های قشقایی و اردبیل ، نقوش ، مانتو اجتماع زنان ، بافت ، طرح ها و نقوش