رباط علاقه بند؛ احیای منزلگاهی در مسیر هجرت

بررسی و مطالعه پدیده راه یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در شناخت سیر تحول و دگرگونی فرهنگ ها و درک هرچه بیشتر تاریخ و هنر و فرهنگ اقوام و ملل و رویدادهای تاریخی به شمار می آید. حرکت های تاریخ ساز و رویدادهای مهم تاریخی نیز لاجرم در بستر راهها شکل می گرفت. در این میان تاسیسات وابسته به راه مانند پل ها، میل های راهنما و بقایای راه های ساخته شده و بخصوص کاروانسراها بعنوان منزل های راه ، جایگاهی ویژه و سهمی بسزا دارند. یکی از این حرکت های مهم در تاریخ، هجرت حضرت امام رضا (ع) از مدینه به مرو است و وجود کاروانسرای علاقه بند در مسیر هجرت امام رضا (ع) یکی از بناهای مهم و قابل تامل می باشد. آنچه امروز در بنای کنونی مشاهده می شود نشان از دوره تیموری، صفوی و قاجار دارد، اما شواهد و قراین حاکی از ساخته شدن آن بر روی بقایای کهن تری است. موقعیت و سلامت نسبی بنا، آن را نسبت به سایر ابنیه مشابه متمایز و قابل بهره برداری می سازد. به همین دلیل تحقیق حاضر با یافتن نقاط قوت بنا و بهره گیری از مطالعات میدانی و پژوهش های معماری و باستان شناسی به تشریح زیستگاه و کالبد رباط علاقه بند به عنوان یکی از منازل مهم در مسیر هجرت حضرت رضا (ع) پرداخته است. انجام مطالعات پایه ای در زمینه امکان سنجی احیای کاروانسراهای مختلف الگوی مناسبی جهت احیای این مجموعه پیشنهاد داده و به عنوان منزلگاهی در مسیر زائران و مجاوران حضرت مجموعه ای با چند کاربری را عرضه می کند. نوع تحقیق، کاربردی بوده و روش پژوهش؛ تاریخی، تحلیلی، تطبیقی می باشد و جمع آوری داده ها در آن با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی های میدانی صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

رباط علاقه بند ، معماری ، احیا