چالش ها و راهبردهای اجتماعی آثار رواج شایعه وقوع زلزله

     لرزه ­خیزی بالای شهر تهران و اهمیت وقوع زلزله در آن، یکی از دغدغه ­های اصلی مدیریت شهری در تهران است که توجه و تامل بالایی را می­ طلبد. به ­دلیل ماهیت زلزله، ویژگی اهمال کاری و تساهل انسانی و نیز طولانی بودن دوره بازگشت زلزله ­های شدید در تهران، این مهم مورد غفلت واقع می­ شود؛ اما به ­دلیل اهمیت انکارناپذیری که تهران در حفظ تمامیت ارضی، امنیت ملی، راهبردی و اقتصادی در کشور داشته، حکم شاهرگ حیاتی ایران را دارد که هرگونه خسارت و زوال در تهران، به معنای پایان کار ایران است؛ بنابراین، توجه به وضعیت لرزه ­خیزی و بهره­ گیری از هر امکانی برای کاهش خطرپذیری و افزایش سطح ایمنی تهران در برابر زلزله، ضروری و مهم می ­باشد. در مطالعه حاضر که بر اساس پژوهشی میدانی و با استفاده از ابزارهایی نظیر مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و اسناد تهیه شده است، امکان بهره­ گیری از شایعه در افزایش ضریب ایمنی شهر تهران سنجیده و ضمن بررسی اثرات اجتماعی مثبت و منفی ناشی از رواج شایعه وقوع زلزله در تهران، میزان کارکردهای مثبت آن ارزیابی شد. نتایج این بررسی که به مطالعه موردی رواج شایعه وقوع زلزله در تهران در نیمه آذرماه 1393 پرداخته، مبین آن است که می­توان با بهره ­گیری از ظرفیت این رسانه (شایعه) علاوه بر برجسته ­سازی موضوع زلزله و یادآوری مداوم آن به شهروندان و مسوولان؛ با مدیریت صحیح و کنترل دامنه آن، در راستای ارتقای فرهنگ ایمنی در برابر زلزله و نیز افزایش آمادگی سازمان­ ها، نهادها و ارگان­ های امدادی بهره گرفت. 

کلیدواژه ها:

زلزله تهران ، اثرات اجتماعی شایعه ، کارکردهای مثبت شایعه