بررسی عملکرد مدیریت اراضی منابع طبیعی در حوزه آبخیز ماهیدشت استان کرمانشاه

این تحقیق در حوزه آبخیز ماهیدشت با مساحت 149330 در استان کرمانشاه، با هدف بررسی و ارزیابی روند تغییر اراضی مرتعی در یک دوره زمانی 50 ساله به منظور تعیین روند تغییر کاربری مراتع این حوضه و بهبود مدیریت حاکم بر مراتع انجام شد. به منظور اجرای این تحقیق ابتدا عکس های هوایی سال 1955 و تصاویر ماهواره ای لندست TM سال 1989 و ETM 2002 میلادی تهیه و محدوده منطقه مطالعاتی تفکیک شد. در محدوده مورد بررسی سطوح عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی (اراضی آبی و دیم) از یکدیکر تفکیک شد و سپس روند تغییرات در سه دوره زمانی 1955، 1989، 2002 روی عکس هوایی و تصاویر ماهواره ای شامل: زراعت دیم، زراعت آبی، بدون پوشش، مرتع و ترکیب مرتع زراعت تفکیک شد. نتایج حاصله نشان داد که تغییر کاربری مرتع به زراعت در دوره 47 ساله به طور متوسط سالانه حدود 172 هکتار بوده است و سطح اراضی ترکیبی (منابع طبیعی زراعت ) حدود 500 هکتار افزیش یافته است. همچنین سطح اراضی دیم به دلیل تبدیل آن به کشت آبی و یا تغییر کاربری اراضی از سال 1368 الی 1381 با روند کاهشی (سالانه 354 هکتار) مواجه بوده اما زراعت آبی در یک دوره 14 ساله ( 1368 الی 1381 ) از روند افزایشی متوسط 106 هکتار و در یک دوره 47 ساله 39 هکتار در سال برخوردار است. عامل اصلی تغییرات کاربری در منطقه ماهیدشت تغییر الگوی زندگی و نیازهای اقتصادی خانوارها است و در نهایت پی آمد شرایط ایجاد شده افزایش فقر، مهاجرت روستاییان و عشایر به شهر و تخریب منابع سرزمین است.

کلیدواژه ها:

حوزه آبخیز ماهیدشت ، عرصه های منابع طبیعی ، اراضی کشاورزی ، روند تغییرات