تهیه و توسعه اطلس سیل در حوضه های رده هفت جهت کاهش خسارات سیل در حوضه های آبخیز- مطالعه موردی- استان آذربایجان غربی

تهیه و توسعه اطلس و آماده سازی داده های زمانی و مکانی سیل در حوضه های رده هفت استان آذربایجان غربی با هدف تعیین روش شناسی تلفیق و ترکیب اطلاعات مختلف و شاخص های اصلی و پایه ای مورد نیاز در جهت کاهش خطرات سیل و ایمن تر شدن حوضه های آبخیز تعریف شد. بدین منظور عوامل موثر در ایجاد خطر و خسارت سیل، شدت سیل خیزی و محدوده های سیل گیر به عنوان بخشی از سیمای موجود حوضه های آبخیز تعیین شد. بنابراین، برای این کار اطلاعات متعددی از عوامل و پارامترهای مختلف سیل از جمله شدت سیل خیزی، گستره های سیل گیر و خسارات سیل با هم ترکیب و بر اساس آنها اطلس سیل که حاوی اطلاعات مهم سیل می باشد، تهیه شد. شدت سیل خیزی، فراوانی وقوع سیل، خسارات، تلفات جانی و پهنه های سیلگیر، مراکز مسکونی و جمعیت در معرض سیل به همراه حجم آوردهای سیلابی سالانه و منحنی های شدت-مدت-فراوانی بارش از جمله اطلاعات مهمی هستند که در تدوین اطلس سیل استفاده شدند. نتایج نشان داد که در کل استان و حوضه های آن بیشترین سطح 79/3 درصد مساحت به کاربری مرتع و زراعت اختصاص دارد، به گونه ای که 43/3 درصد از مساحت حوضه ها را مراتع و 36 درصد آنرا زراعت در بر دارد. بنابراین شیب و کاربری اراضی مهم ترین پارامترهای تاثیرگذار بر شدت سیل خیزی هستند. در پهنه های سیل گیر استان طبقه خطر نسبتا خفیف با مساحت 227/6 کیلومترمربع بیشترین سطح طبقات خطر سیل را به خود اختصاص داده است. هم چنین پهنه های با خطر سیل شدید و خفیف به ترتیب 107/25 و 61/24 کیلومترمربع می باشد. بعلاوه، حوضه شرق زنگمار ( 115 ) بیشترین سطح خطر متوسط تا شدید با مساحت 90/2 کیلومترمربع را به خود اختصاص داده است که معادل 19/09 درصد پهنه های سیل گیر استان می باشد.

کلیدواژه ها:

آستانه شروع رواناب ، اطلس سیل ، شدت سیلخیزی ، خسارت سیل ، پهنه سیلگیر