بررسی وضعیت هنری ایران در عصر اشکانیان

در دوره ای از تاریخ این سرزمین یعنی در حدود سده سوم پ.م دوران افول و تشکیل دولتهای محلی با گرایشات یونانی سپری شد. پارتها که از اقوام آریایی ساکن در شمال شرقی ایران بودند با تکیه بر روحیه جنگجویی و شجاعت خود به تدریج بر مناطق همجوار خود حاکم شدند و با حرکت به سمت باختر و تسخیر محدوده ی وسیعی از قلمرو سلوکیان، یکی از بزرگترین قلمروهای فرمانروایی جهان را تحت نام اولین حاکم اشکانی تاسیس کردند، بدون شک آنچه در زمینه فرهنگ و هنر از دنیای پارت باقی مانده است برای عمر سلسله ای که پنج قرن فرمانروایی کرد اندک مایه است؛ اما از همین اندک مایه میتوان مهم ترین دستاورد هنر اشکانی را در معماری و شهرسازی به ویژه شهرسازی دایره ای و ابداع ایوان، گنبد و قوس و طاق گهوارهای دانست. علیرغم الهام گرفتن هنر اشکانی از عناصر هنر یونانی در ترسیم خطوط با گردش آزاد و نرم، تخیلی بودن نقشها و ایجاد فضاهای تصویری در معماری و فلزکاری، هنر این عصر ریشه در هنر مشرق زمین دارد. چرا که طرحها و مایه های آیینی و روحانی، علاقه به ظرافت و ریزه کاری و پرداختن به جزئیات و تزئین و شیوه نمایش روبه رو نگاری که از ویژگی های هنر اشکانی است، منبع شرقی دارد. هدف این مقاله بررسی هنر دوران پارتی و شناخت مراحل سبک شناختی آن با استناد بر متون تاریخی و یافته های باستان شناسی است.

کلیدواژه ها:

اشکانیان ، هنرپارتی ، معماری و شهرسازی ، پیکرتراشی ، فلزکاری ، نقاشی و سفالگری