بررسی باستان شناسی نجات بخشی محدوده سد کانی شینکا پیرانشهر

طرح بررسی نجات بخشی محدوده سد کانی شینکا از تاریخ 96 / 8 / 15 با هدف شناسایی و ثبت اولیه محوطه های تاریخی و آثار فرهنگی جهت برنامه ریزی برای کاوش های نجات بخشی آتی به مدت یک ماه به انجام رسید. سد کانی شینکا همراه با سد کانی سیب بخشی از یک طرح بزرگ کنترل آب های مرزی است که در شهرستان پیرانشهر واقع در جنوب آذربایجان غربی در حال اجرا می باشد. در نتیجه این بررسی که به صورت پیمایشی فشرده در محدوده آبگیری سد به انجام رسید 27 محوطه باستانی شناسایی و به ثبت رسید. محوطه های شناسایی شده بر اساس مطالعات اولیه مواد سطحی گردآوری شده مربوط به دوره های مس و سنگ، مفرغ، هزاره اول و دوره های تاریخی می باشد. این مقاله ضمن معرفی محوطه های مهم شناسایی شده، با تکیه بر داده سفالی گرد آوری شده فرهنگ ها و سنت های سفالی منطقه نیز مورد بررسی قرار داده است. از میان محوطه های شناسایی شده چهار محوطه دارای آثاری از دوره مس و سنگ منطقه هستند. بیشتر این محوطه ها مربوط به مس و سنگ متاخر و دارای سفالهای از نوع کاه رو هستند. در میان محوطه های شناسایی شده در حوزه آبگیر سد کانی شینکا تنها یک محوطه دارای آثار مربوط به مفرغ میانه و جدید است. به نظر می رسد در دوره مفرغ مخصوصا مفرغ قدیم منطقه با افت استقرار گاه مواجه شده است. بر خلاف دوره مفرغ، افزایش محوطه ها در طول هزاره اول (آهن II , III ) قابل توجه است به طوری که ده محوطه دارای داده های مربوط به این دوره هستند. استقرارهای مربوط به این دوره بیشتر به صورت قلعه هایی هستند که بر روی تپه ها ایجاد شده اند. از میان محوطه های شناسایی شده در بررسی نجات بخشی حوزه سد کانی شینکا تعداد 6 محوطه مربوط به دوره های تاریخی مخصوصا دوره اشکانی و احتمالا دوره ساسانی هستند. همچنین 5 محوطه نیز مربوط به دوره های متاخر اسلامی شناسایی و ثبت شد.

کلیدواژه ها:

واژگان: بررسی باستان شناسی ، محوطه استقراری ، حوزه سد کانی شینکا ، پیرانشهر