بررسی اصل وحدت تابعیت زوجین در حقوق ایران

بر اساس اصل دهم قانون اساسی خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است و همه قوانین و مقررات و برنامه ریزی های مربوطه باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی برپایه حقوق و اخلاق اسلامیباشد. این درحالیست که حضور ایرانیان بسیاری در خارج از کشور و ازدواج اتباع ایرانی و غیر ایرانی و همچنین حضور اتباع خارجی بیشماری در ایران رعایت اصل وحدت در تابعیت زوجین در قانون مدنی را با مشکلات فراوانی روبرو کرده و اجرای اصل تعدد تابعیت را در بعضی موارد موجه ساخته است. از یک طرف، قانونگذار ایرانی برای جلوگیری از دو تابعیتی و یا بدون تابعیت شدن زنان ایرانی, چنانچه قوانین متبوع شوهر، تابعیت مرد در حین ازدواج را بر زن تحمیل نماید، سلب تابعیت زن ایرانی را پذیرفته است. در این حالت، تغییر تابعیت زنان ایرانی تا حدودی با اصل 41 قانون اساسی مغایر بنظر میرسد، چرا که آزادی تغییر تابعیت محدود شده است. از طرف دیگر، زنان خارجی در صورت ازدواج با مردان ایرانی به تابعیت ایران درخواهند آمد. در اینجا نیز، اعطای تابعیت قطعی و حمایت سیاسی دولت ایران به کسانی که علاقمندی آنان به ایران مورد شناسائی قرار نگرفته و شرط لیاقت آنان مورد بررسی قرار نگرفته، تا حدی غیر منطقی و مغایر با اصل 42 قانون اساسی به نظر میرسد. این مقاله سعی دارد با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای، ضمن بررسی علل رویکرد قانونگذار ایرانی به اصل وحدت تابعیت در خانواده و چگونگی اجرای این اصل در موارد متفاوت، به مشکلات عملی اجرای این اصل برای شهروندان ایرانی و دولت ایران بپردازد.

کلیدواژه ها:

تابعیت مضاعف ، وحدت تابعیت ، تابعیت ، استقلال تابعیت