مروری بر بیماری هاری و گزارش موارد حیوان گزیدگی انسان طی سال 4931 در شهرستان چگنی استان لرستان

هاری یک بیماری عفونی حاد و کشنده ویروسی است که به علت مرگ و میر بالا در انسان و حیوانات از جمله زئونو های مهم می باشد. این بیماری مخصوص گوشتخواران اهلی و وحشی بوده اما انسان و سایر حیوانات خونگرم پستاندار، به طور تصادفی و اغلب از طیرق حیوان گزیدگی به آن مبتلا می شوند. با توجه به گزارشات متعدد حیوان گزیدگی در شهرستان چگنی استان لرستان، طی سال 1394 مطالعه حاضر انجام گردید. در این مطالعه توصیفی تحلیلی طی دوره مانی یک سال ا فروردین تا اسفند ماه 1394، داده های مربوط به موارد حیوان گریدگی از مرکز بهداشتی درمانی شهرستان چگنی جمع آوری گردید. اطلاعات خام مربوط به پرونده فرذ حویان گزیده شامل فاکتورهای مربوط به بیمار (سن، حنس و شغل)، فاکتورهای مربوط به مکان (داخل شهر و خارج شهر، نام روستا)، فاکتورهای مربوط به زمان )فصل و ماه(، فاکتورهای مربوط به حیوان گزنده )گونه ، خانگی و ولگرد( و فاکتورهای مربوط به گزش )مح ل، تدداد و عمق گزش( جمع آوری و طبقه بندی گردید. داده های جمع آوری شده با روش های آماری توصیفی )میانگین و نسبت( و تحلیلی )تحلیل رگرسیون و مربع کای( با استفاده ا نرم افزار آمار SPSS نسخه 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به منظور بررسی روند زمانی بیماری بعد از محاسبه بروز موارد حیوان گزیدگی، از تحلیل رگرسیون استفاده گردید. مبنای (P<0.05)برای بیان تفاوت آماری استفاده شد: در این دوره یک ساله 168 مورد حیوان گزیدگی گزارش شد که تماما بر اساس مراجعه به درمانگاه و مشاهده محل گاز گرفتگی بهوده است. 129 مورد (76/79%) از مبتلایان مرد و 39 مورد (23/21%) زن بوده اند که هیچکدام سابقه واکسیناسیون هاری را نداشتند. کمترین و بیشترین سن افراد حیوان گزیده به ترتیب 2 و 89 سال بود و بیشترین محل مورد گزش پاها با 72/62 درصد ( 122 مورد ) بوده است. در 161 مورد (95/83%) حیوان مهاجم سگ و در 7 مورد (4/17%) گربه بوده است. همچنین در 149 مورد (88/69%) حیوان گزنده اهلی یا خانگی و در 19 مورد (11/31%) حیوان گزنده وحشی یا ولگرد بوده است. ا نظر گروه های سنی، بیشترین و کمترین موارد حیوان گزیدگی به ترتیب در سنی 11 سال (38 مورد ) (22/62%) و 80-71 سال (2 مورد) (1/19%) بوده است و بر همین اساس 25 درصد (42 مورد) از آنان دانش آموز بوده اند. از نظر توز یع فصلی، بهار بیشترین موارد حیوان گزیدگی (48 مورد) و زمستان کمترین موارد )35 مورد) را داشته است. روند بروز موارد حیوان گزیدگی در این دوره متغیر بوده است ، بطوریکه کمترین موارد (35 مورد( را داشت است. روند بروز موارد حیوان گزیدگی در این دوره متغیر بوده است ، بطوریکه بیشترین و کمترین موارد به ترتیب مربوط به شهریور و آبان ماه (21 مورد) و تیرماه (8 مورد) بوده است. نتایج این مطالعه همچنین نشان می دهد موارد حیوان گزیدگی در مردان نیز به طور معنی داری بیشتر از زنان بوده است (P<0.01). توجه مستمر به اجرای برنامه های کنترل هاری در سطوح شهرستان و استان از جمله توصیه های اصلی این تحقیق است . کلیه موارد حیوان گزیدگی چه اهلی و چه وحشی را باید هار تلقی نمود و بیمار را باید فورا تحت اقدامات پیشگیری قرار داد.

کلیدواژه ها:

هاری ، سگ ، گربه ، گزیده شدن