بررسی مورفولوژیک حفره بینی تشی (Hystrix indica)

تاکنون مطالعات متعددی بر روی شناخت کالبدشناسی حفره بینی بسیاری از حیوانات از جمله برخی جوندگان مانند خرگوش، موش صحرایی، موش و غیره انجام شده است [1]،[2] . اما گزارشی مبنی بر مطالعه ی کالبدشناسی حفره بینی تشی هندی بعنوان بزرگترین جونده ایران یافت نشد. بدین جهت و همچنین به دلیل اهمیت شناخت ساختمان طبیعی این ساختار، هدف از پژوهش حاضر مطالعه حفره بینی تشی هندی جهت دستیابی به اطلاعات مورفولوژیک آن بود. برای انجام پژوهش حاضر 3 لاشه تشی که در اثر تصادف کشته شده بودند بعد از معاینات تظاهرات بالینی جهت اطمینان از عدم وجود بیماری تشریح و سرها از بدن جدا شد. بعد از بررسی سوراخ های خارجی بینی (نوستریل ها)، سرها به کمک اره به دو نیم تقسیم شدند و نمونه ها جهت تثبیت به مدت یک هفته در محلول 11 درصد فرمالین در آب نگهداری شدند. بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش سوراخ های خارجی بینی به شکل منحنی ای بود که یک انتهای آن رو به بالا و انتهای دیگر آن رو به پایین قرار داشت. اطراف سوراخ های خارجی بینی با مو پوشیده شده بود و فیلترومی عمیق و مشخص از بین دو نوستریل به میان لب بالا کشیده شده بود. حفره بینی در تشی به منحنی شکل بوده و بخش محدب آن رو به بالا قرار داشت و توسط سوراخی با دهانه گرد نسبتا بزرگی به حلق بینیای باز می شد که این سوراخ در نیمه ی طول حفره بینی قرار داشت. در هر سمت حفره بینی بوقک های قدامی، میانی و پرویزنی مشاهده شد. بوقک قدامی از سایر بوقک ها کوچکتر بود و شبیه به مثلثی بود که راس آن رو به عقب قرار داشت. بوقک میانی بزرگترین بوقک حفره بینی را تشکیل می داد که در قسمت های میانی پهن تر و در دو انتها باریک میشد. بوقک پرویزنی نیز از 5 قطعه تشکیل شده بود و در خلف حفره بینی قرار داشت. معبرهای هوایی موجود در حفره بینی نیز شامل معبر پشتی، معبر میانی، معبر قدامی شکمی، معبر پرویزنی و معبر مشترک بود. هم چنین 3 چین خوردگی مخاطی در قسمت جلویی بوقک های قدامی و میانی مشاهده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که حفره بینی تشی علیرغم دارا بودن برخی شباهت ها با سایر اعضای خانواده جوندگان، دارای ویژگی های منحصر به فردی از جمله موقعیت خاص قرارگیری بوقک ها، شکل سوراخ خلفی بینی و غیره نیز هست.

کلیدواژه ها:

تشی ، جوندگان ، حفره بینی ، مورفولوژی