از بازیچه قدرت تا بنیان جامعه : تحول جایگاه دانشمندان و نوآوران طی فرآیند دانش بنیان شدن جوامع و درس هایی برای ایران

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 411

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RISTIP-7-3_003

تاریخ نمایه سازی: 12 تیر 1398

چکیده مقاله:

در دهه های اخیر، به موازات توجه جهانی به اهمیت ویژه دانش، در میان سیاست گذاران و مسئولان ایران نیز اجماعی در مورد اهمیت علم و دانش شکل گرفته است و همگی بر لزوم دانش بنیان شدن اقتصاد و جامعه تاکید دارند؛ اما فقدان شناخت صحیح وضع موجود و وضع مطلوب، سیاست گذاری و برنامه ریزی برای دانش بنیان شدن ایران را با مشکلاتی مواجه کرده است. هدف از پژوهش حاضر، کاستن از خلا معرفتی موجود در این دو زمینه، گسترش شناخت پیش نیازهای نهادی تحقق جامعه دانش بنیان و بررسی یکی از روابط نهادی علی حاکم بر آن با تمرکز بر جایگاه دانشمندان و نوآوران در جامعه است. بدین منظور، با استفاده از چارچوب نظری نهادی و روش تاریخی تطبیقی، نخست جایگاه دانشمندان و نوآوران کشورهای صنعتی پیش و پس از دانش بنیان شدن جامعه بررسی شده است و سپس با مقایسه این دو، تحول جایگاه دانشمندان و نوآوران این کشورها طی فرایند دانش بنیان شدن جامعه تبیین شده است. همچنین با استفاده از شواهد تاریخی، جایگاه دانشمندان و نوآوران در گذشته ایرا نزمین (از پایان عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی تا پیروزی انقلاب اسلامی) بررسی شده است. یافته ها حاکی از آن بود که اولا، تحقق بالاترین سطح امنیت و آزادی عمل برای دانشمندان و نوآوران یکی از ارکان اصلی دانش بنیان شدن جوامع صنعتی بوده است و ثانیا، مسیر تاریخی طی شده در ایران، جامعه را به سمت فاصله گرفتن از وضع مطلوب سوق می دهد. ضروری است این نتایج اولا به رسمیت شناخته شود و ثانیا، در سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و پایش های مربوطه لحاظ شوند.

کلیدواژه ها:

جامعه دانش بنیان ، جایگاه دانشمندان و نوآوران در جامعه ، ساختار نهادی ، وابستگی به مسیر تاریخی ، سیاست گذاری علم و فناوری

نویسندگان

وحید احسانی

دکتری توسعه کشاورزی از دانشگاه بوعلی سینا، پژوهشگر همکار دانشگاه رازی

سید محمد باقر نجفی

استادیار گروه علوم اقتصادی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی

مرتضی کوکبی

استاد بازنشسته گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز