تحلیل دیدگاه آیت الله معرفت در خصوص نسبت لفظ آیه با سبب نزول

اسباب نزول حوادثی است که منجر به نزول آیاتی از قرآن شده است. در رابطه با لفظ آیات مربوطه، چهار حالت متصور است: لفظ خاص سبب خاص، لفظ عام سبب عام، لفظ عام سبب خاص و لفظ خاص سبب عام. دو حالت اول مورد اتفاق مفسران فریقین و حالت سوم مورد اختلاف ایشان است. مفسران وقوع حالت چهارم را غیرممکن می دانند، اما آیت الله معرفت این حالت را در سه دسته آیات و خطاب به پیامبر اکرم6 مطرح می کند. وی معتقد است حکم این آیات بنا بر قاعده ایاک اعنی و اسمعی یا جاره ، بر غیر مخاطب جاری است. بررسی آیات مورد استناد ایشان حکایت از آن دارد که آیات با لفظ خاص و سبب عام در قرآن موجود است، اما بر قاعده ایاک اعنی و اسمعی یا جاره جریان ندارد.