بررسی تحولات جمعیتی استان خوزستان دریک دهه گذشته و تاثیر آن بر توسعه استان

برای سنجش توسعه یافتگی در نقاط مختلف کشور شاخص های متعددی وجود دارد ازجمله شاخصهای پراهمیت، شاخصهای جمعیتی است. جمعیت ازجمله عوامل تاثیرگذار بر پیشرفت و توسعه هر واحد جغرافیایی –سیاسی میباشد. اگر با استفاده از نیروی جمعیت سیاستها و برنامه ریزیهای مدون وجامعی برای رشد و توسعه جامعه انجام شود بیشک جامعه مسیر پیشرفت را سریعتر طی میکند. جمعیت میتواند به عنوان ابزار سیاسی در سطح محلی، ملی و بینالمللی مورداستفاده قرار گیرد. ازاینرو دولتها سعی دارند تا با اتخاذ برنامه هایی عوامل جمعیتی را تحت کنترل خود درآورند. در یک دهه گذشته، فازی از تحولات جمعیتی در ایران آغازشده است که پنجره جمعیتی نامیده میشود. پنجره ی جمعیتی وضعیتی موقت در ساختار جمعیتی ایران است که در سال 1385 بازشده و برای حدود چهار ده ه طول میکشد. در این دوران، نسبت جمعیت در سنین فعالیت به حداکثر خود میرسد و نسبتهای وابستگی سنی کاهش مییابد و درنتیجه فرصت طلایی و منحصربه فردی فراروی توسعه ی اقتصادی فراهم میشود. استان خوزستان با دارا بودن ظرفیت های فراوان در بخش مختلف اقتصادی و همچنین درصد بالای از جمعیت جوان و فعال (به دلیل باز بودن پنجره جمعیتی در این استان) یکی از استانهای دارای بیشترین پتانسیل برای توسعه اقتصادی و اجتماعی میباشد. مقاله پیش رو به بررسی تحولات جمعیتی استان در طی یک دهه گذشته و تاثیر آن در توسعه استان میپردازد. روش تحقیق مورداستفاده در مقاله، کمی از نوع توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر تحلیل ثانویه داده های سرشماری سالهای 1385 تا 1395 میباشد. نتایج تحلیل داده نشان میدهد که باوجود باز بودن پنجره جمعیتی در استان و وجود صنایع نفت، فولاد و پتروشیمی در یک ده ه گذشته، استان خوزستان نتوانسته از تمام ظرفیتهای خود در بخشهای مختلف برای رسیدن به توسعه پایدار استفاده کند. و همچنین به دلیل وجود آلودگیها زیست محیطی و ریزگردها با حجم زیادی از مهاجرت ساکنین خود به استانهای مرکزی مواجه است.

کلیدواژه ها:

پنجره جمعیتی ، تحولات جمعیتی ، رشد جمعیت ، بعد خانوار ، توسعه استان خوزستان