آموزه های اشراقی عرفانی نور ، رنگ و افقی گرایی در معماری مساجد

حس آرامش و سکینتی که از ورود در مساجد به انسان دست می دهد حاصل معماری آموزه های اشراق گونه نور، رنگ و افقیگرایی است که به دست معمار مسلمان ، ظهور و تجلی یافته اند . روشنایی کالبدی مادی است برای بزرگ ترین نیروی صامتی کهحواس انسان توان دریافت آن را دارد. توالی نور و تاریکی ، ابزاری، مستعد برای بالفعل درآوردن ترتیب فضایی است ، در مسجدیکه ما، تکراری از نقاط روشن و تاریک در فضا داشته باشیم، بخش های روشن پرانرژی، جذاب و در حال انبساط ، به ما نزدیک میشوند و بالعکس نقاط تیره ساکت و خالی از انرژی در آرامشی خواب آلود منقبض می شوند. اما وجود هر بخش تاریک عطش ما رابرای رسیدن به بخش روشن بعدی ، زیادترمی کند. نقش کاربردی توالی فضا به وسیله نور دراین معماری در سه مولفه مکث، حرکتو تاکید تبیین می شود . این توجه و اهمیت نشان از جایگاه این اصل در شاکله تفکر اسلامی می باشد. رنگ آبی لاجوردی و آبیفیروزه ای رنگ های اختصاصی ساعات بامدادی است با طیفی از رنگ های آبی و سبز نزدیک به هم. آبی، رنگ تداعی گر آسمان،بی کرانگی و بی نهایت ، قدرت و وسعت است .البته نور را به شکلی به کار می گیرند که فضا را معنا دهد وآن را تقدیس کند تاانسان با قرارگیری در آن به فضاهای مابعد الطبیعه عروج کند.البته این جاست که ،نور می تواند تحرک و حیاتی فعال به تزئیناتاسلامی ببخشد. افقی گرایی به همراه شفافیت و بازتاب نور چون روح، همواره جذابیت و زیبایی خاصی به کالبد خشک و صلبمعماری بخشیده است و با مولفه جهان بینی توحیدی و وحدت وجود عرفانی در آمیخته شده، به گونه ای که در هر نقطه از مسجدقرار داشته باشیم وجود نور الانوار را مشاهده خواهیم کرد.

کلیدواژه ها:

نور ، رنگ ، افقی گرایی ، عرفان ، وحدت وجود