هوش معنوی از منظر قرآن و روایات

امروزه مطالعات مربوط به معنویت با مفهوم هوش عمیقا گره خورده است و بررسی و تحقیق در این حوزه از مفاهیم چالش برانگیز محسوب می شود. ساختار هوش معنوی، جنبه های ذهنی معنویت را با کاربرد عینی هوش ترکیب کرده، با استفاده از مفاهیم روان شناسی، زیست شناسی، مذهب و معنویت دو عنصر اساسی توانایی و معنویت را به صورت درهم تننیده بیان می کند. هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی روان شناختی هوش معنوی و جستجو، شناسایی و تبیین مصادیق مفهوم هوش معنوی در قرآن و روایات است. برای رسیدن به هدف تحقیق، با استفاده از روش اسنادی و تحلیل محتوا، آیات قرآن کریم و روایات متناسب با هوش معنوی مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفت. در بررسی آیات قرآن کریم و روایات از پیامبر اسلام(ص)، امامان معصوم(ع) و سایر متون اسلامی، مطالب و مفاهیمی را می توان پیدا کرد که گویای مفهوم هوش معنوی و یا بعدی از ابعاد آن است. نتایج پژوهش نشان داد که در آیات قرآن و متون اسلامی مفاهیمی همچون عقل قدسی ، عقل نوری ، عقل رحمانی ، لب ، نهیه ، حجر ، فراست ، حجی ، حکمت ، فطنت و کیاست را می توان معادل و مترادف با مفهوم هوش معنوی دانست. تحقیقات آینده با کاربست روش های متفاوت تحقیق، ابعاد دیگری از مصادیق هوش معنوی را از منظر اسلام روشن تر خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

آموزه های اسلام ، روایات ، قرآن ، هوش ، هوش معنوی ، عقل ، معنویت