نقش آیات الاحکام در احتجاجات اهل بیت علیهم السلام در زمینه امامت

آیات الاحکام از دیرباز تاکنون در فرآیند استنباط، موردتوجه فقیهان اسلامی بوده لیکن غالبا به دلیل حاکمیت گفتمان فقهی بر این دسته از آیات، ابعاد کلامی آن در حوزه امامت­پژوهی به ندرت مورد توجه بوده است. این درحالی است که افزون بر ابعاد فقهی، اشارات ارزشمندی نیز به موضوع امامت دارد. پیشینه این گونه از خوانش کلامی را در روایات فقهی کلامی اهل بیت (ع) در حوزه آیات احکام می توان جست. لذا نظر به خلا امامت­پژوهی در زمینه آیات الاحکام و میان رشته ای بودن آن در عرصه های بنیادین حدیث، فقه، کلام و تفسیر و نیز بهره گیری از این گونه استنباط در حوزه مباحث کلامی امامت از ناحیه اهل بیت (ع)، در این نوشتار تلاشی صورت گرفته است تا بر پایه روش توصیفی تحلیلی در میراث روایی و فقهی امامیه، نقش آیات الاحکام در احتجاجات اهل بیت (ع) در زمینه امامت را مورد بررسی و تبیین قرار دهد. بررسی ها نشان می دهد که بنوت اهل بیت نسبت به رسول خدا، ولایت، امامت و زعامت اهل بیت (ع)، نصب و تعیین الهی امام، عنصر نص و وصایت، عصمت، نقش عنصر وراثت در زمینه امامت و جریان امامت در ذریه امام حسین (ع) از مهم ترین رهیافت های کلامی اهل بیت در استناد به آیات الاحکام است.  

کلیدواژه ها:

آیات الاحکام ، تفسیر کلامی ، استنباط فقهی کلامی ، امامت ، ولایت ، عصمت