بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات سطح دریاچه مهارلو با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای

برای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقه ای، پهنه بندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دوره های زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره ای لندست در اواسط بهار استفاده شد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتریک و جوی تصویرهای ماهواره ای، سطح آب دریاچه با استفاده از دو روش آستانه گذاری بر روی باند 5 و استفاده از شاخص آبی (NDWI) برای 18 سال بدست آمد. نتایج نشان داد که ضمن وجود نوعی نوسان در مقادیر مساحت دریاچه، در دراز مدت روند کلی کاهشی در مساحت دریاچه وجود دارد. با ارزیابی نتایج حاصله مشخص گردید که بیشترین تغییرات در خطوط ساحلی قسمت شرقی صورت گرفته است. نوسان های سطح آب با تغییرات برخی از پارامترهای اقلیمی (تبخیر دی تا اردیبهشت ماه، بارش سالانه، متوسط درجه حرارت دی تا اردیبهشت ماه، متوسط درجه حرارت حداکثر دی تا اردیبهشت ماه) بررسی گردید. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون در سطح آماری 05/0 و 01/0 درصد در مورد تبخیر ماه­های دی تا اردیبهشت (44/0-) بارش سالانه (77/0)، درجه حرارت متوسط دی تا اردیبهشت (28/0-)، درجه حرارت حداکثر ماه­های دی تا اردیبهشت (52/0-) است. روند افزایش و کاهش بارندگی با تغییرات سطح آب دریاچه همسان است. حداقل میزان بارش در سال های آبی 1387-1386 و 1388-1387 به ترتیب به میزان 147 و 192 میلی متر در سال بوده است که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداقل خود به ترتیب 14146 و 15095 هکتار در طی سال های مطالعه است. حداکثر میزان بارش در سال آبی 1384-1383 به میزان 745 میلی متر در سال بوده که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداکثر خود (25806 هکتار) در طی سال های مطالعه است. بارندگی 58 درصد تغییرپذیری در سطح دریاچه را تشریح می کند.

کلیدواژه ها:

سطح آب دریاچه ، مناطق خشک و نیمه خشک ، متغیرهای اقلیمی ، شاخص اختلاف آب نرمال شده ، روش آستانه ، دریاچه مهارلو