از خیال عارفان تا تخیل ژیلبر دوران

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 777

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JMLK-10-18_001

تاریخ نمایه سازی: 22 خرداد 1398

چکیده مقاله:

خیال و تخیل جوهره اصلی هنر و ادبیات هستند؛ از وهم گرفته تا رویا و الهام و مراتب قدسی، از دوره یونان باستان تا فلسفه و عرفان اسلامی، همه با خیال و تخیل پیوند دارند. این دو واژه اگرچه نزدیک اند، تعاریف متفاوتی دارند. توجه به خیال در عرفان اسلامی قرن های چهارم تا ششم هجری و حتی پس از آن، جایگاهی ویژه داشت؛ به طوری که سهروردی در قرن پنجم عالم مثالی خیال را تعریف کرده است. اما در همین دوره زمانی، یعنی دوره قرون وسطی، در غرب خیال و تخیل معادل وهم و خرافات و جنون انگاشته می شد. رویکردهای اخیر غربی ها به معارف شرق و به ویژه نظریه های عرفان شرقی و اسلامی، تاثیرات شگفت انگیزی بر دانش غربی، به ویژه در حوزه علوم انسانی، برجای گذاشت. در این دوره، شرق شناسانی چون هانری کربن و گاستون باشلار، با بهره گیری از معارف شرق، تغییراتی جدی در رویکرد نسبت به تخیل و شیوه های نقد ادبی به وجود آوردند و درنهایت ژیلبر دوران توانست با بهره گیری از تعالیم شرقی و نیز روش متقدمان خود، به بررسی انسان شناسانه ساختارهای تخیل و دسته بندی صورت های تخیلی بپردازد. در این پژوهش که به روش کتابخانه ای انجام شده است، علاوه بر تعریف و تبیین دو واژه متشابه خیال و تخیل، به بررسی نظریه های شرقی و غربی که منشاهای اصلی نظریه ژیلبر دوران بوده اند، پرداخته شده است و درنهایت، تاثیرپذیری جریان تخیل شناسی و نقد تخیلی معاصر غربی و به ویژه ژیلبر دوران از معارف اندیشمندان مسلمان قرون وسطی نشان داده شده است.

نویسندگان

نسیم کرامت

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا

حسین فقیهی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا. (1417). النفس من کتاب الشفاء. تحقیق آیت الله ...
  • ابن عربی، محی الدین. (بی تا). الفتوحات المکیه. جلد 2 ...
  • ارسطو. (1349). درباره نفس. ترجمه علیمراد داوودی. تهران: نشر دانشگاه ...
  • افلاطون. (1379). جمهوری. ترجمه فواد روحانی. چاپ نهم. تهران: انتشارات ...
  • امامی جمعه، سید مهدی. (1385). فلسفه هنر در عشق شناسی ...
  • اهل سرمدی، نفیسه و نصرالله حکمت. (1392). نگاهی به خیال ...
  • باشلار، گاستون. (1378). روانکاوی آتش. ترجمه و مقدمه جلال ستاری. ...
  • برت، آر. ال. (1379). تخیل. ترجمه مسعود جعفری. تهران: انتشارات ...
  • بلخاری، حسن. (1378). عکس مهرویان. خیال عارفان (مفهوم شناسی خیال ...
  • . (1386). ابداعات فارابی در مفهوم و کارکرد تخیل . ... [مقاله ژورنالی]
  • . (1387). بررسی تطبیقی آرای ابن سینا و ساموئل کالریج ... [مقاله ژورنالی]
  • پورشعبان، سارا و احمد امین. (1395). تحلیل ساختار تخیلی داستان ... [مقاله ژورنالی]
  • پورنامداریان، تقی. (1383). رمز و داستان های رمزی در ادب ...
  • حکمت، نصرالله. (1385). متافیزیک خیال در گلشن راز شبستری. تهران: ...
  • دوران، ژیلبر. (1388). رویا و معنویت . ترجمه نازنین اردوبازارچی. ...
  • سعیدی، مریم و امیرحسین ماحوزی و شهین اوجاق علی زاده. ... [مقاله ژورنالی]
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی. (1375). مجموعه مصنفات. جلدهای 1 و ...
  • شریعتی، سارا. (1385). جامعه انسان شناسی تخیل اجتماعی . فصلنامه ...
  • شفیعی، فاطمه و حسن بلخاری قهی. (1390). تخیل هنری در ...
  • شیرازی، صدرالمتالهین (ملاصدرا). (1383 الف). ترجمه اسفار اربعه. ترجمه محمد ...
  • شیرازی، صدرالدین محمد. (1383ب). اسفار اربعه. جلد 3. به ضمیمه ...
  • (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. چاپ سوم. بیروت: ...
  • صانع پور، مریم. (1388). تجرد خیال در حکمت متعالیه. بنیاد ...
  • (1389). رویکردی تطبیقی به نظریه خیال در آراء ابن سینا ...
  • عباسی، علی. (1390). ساختارهای نظام تخیل از منظر ژیلبر دوران. ...
  • (1391). تخیل و مرگ در ادبیات و هنر. سخن. تهران. ...
  • عطار سلیمان. (1991). الخیال عند ابن عربی. دارالثقافه. قاهره. ...
  • عین­القضات، عبدالله بن محمد. (1392). تمهیدات. با مقدمه و تصحیح ...
  • الغراب، محمود. (1993). الرویا و المبشرات. انتشارات نضر. دمشق. ...
  • الفاخوری، حنا و خلیل الجر. (1385). تاریخ فلسفه در جهان ...
  • فارابی، ابونصر. (1361). اندیشه های اهل مدینه فاضله. ترجمه سید ...
  • فرای، نورتروپ. (1372). تخیل فرهیخته. ترجمه سعید ارباب شیروانی. چاپ ...
  • کاوندی، سحر. (1383). خیال و ادراکات خیالی از منظر شیخ ...
  • کربن، هانری. (1373). تاریخ فلسفه اسلامی. ترجمه سید جواد طباطبایی. ...
  • (1390). تخیل خلاق ابن عربی. ترجمه ان شاءالله رحمتی. چاپ ...
  • نامور مطلق، بهمن. (1392). مقدمه ای بر اسطوره شناسی. سخن. ...
  • نجومیان، امیرعلی. (1384). واسازی تخیل هنری رمانتیک . مجموعه مقالات ...
  • یعقوبیان، حسین. (1383). جلوه های تصویری عالم خیال. پایان­نامه کارشناسی ...
  • نمایش کامل مراجع